Δεν ήταν πολλές οι ταινίες που γύρισε ο Θανάσης Βέγγος με την Φίνος Φιλμ, ωστόσο κάθε μια από αυτές ξεχώριζε για κάποιο δικό της, ξεχωριστό λόγο. Όπως η ταινία «Ο Θανάσης στη Χώρα της Σφαλιάρας», η οποία έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους στις 15 Μαρτίου του 1976, σε σκηνοθεσία Ντίνου Κατσουρίδη και Πάνου Γλυκοφρύδη.

Η ταινία αυτή ξεχώρισε για δύο λόγους.

Πρώτα από όλα διότι είναι από τις λίγες σπονδυλωτές ελληνικές ταινίες που γυρίστηκαν και κατά δεύτερο λόγο διότι είναι η προτελευταία ταινία που βγήκε από τα στούντιο της Φίνος Φιλμ. Ο Θανάσης Βέγγος για άλλη μια φορά πρωτοπορεί και ρισκάρει, ωστόσο το αποτέλεσμα τον δικαιώνει, μπορεί όχι άμεσα – η ταινία στην πρώτη προβολή της έκοψε 248.982 εισιτήρια-, ωστόσο διαχρονικά αποδείχθηκε πόσο αριστοτεχνικά ήταν φτιαγμένη για να περάσει διακριτικά, αλλά ουσιαστικά και ξεκάθαρα τα μηνύματα που έπρεπε. Κεντρικό της πρόσωπο ο Θανάσης Βέγγος, ο οποίος ερμηνεύει και στα δύο μέρη της ταινίας έναν απλό άνθρωπο που προσπαθεί να επιβιώσει μέσα από την καταπίεση δικτατορικών καθεστώτων.

Η Ελλάδα είχε μόλις βγει από μια στυγνή επταετή δικτατορία και οι πληγές δεν είχαν ακόμη επουλωθεί.

Το αποτέλεσμα ήταν οι Έλληνες να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε τέτοια μηνύματα και να τα ακούν με προσοχή, δέος, αλλά και φόβο. Το πρώτο μέρος της ταινίας είχε τίτλο «Με τι χαίρεται ο κόσμος» και αφορούσε στην δικτατορία του Μεταξά, το διάστημα 1936-1940.

Η δεύτερη είχε τίτλο «Επτά χρόνια γύψος» και – φυσικά – αφορούσε στην δικτατορία των συνταγματαρχών, την περίοδο 1967-1974. Στο πρώτο μέρος, η μεταξική δικτατορία αποδίδεται με ένα τσίρκο, όπου ο κλόουν Θανάσης προσπαθεί να συγκαλύψει τη δράση ενός νεαρού συναδέλφου του που δρα εναντίον του καθεστώτος. Στο δεύτερο μέρος, ο Θανάσης εμφανίζεται να καταταλαιπωρείται εξαιτίας της αγνότητας και της αφέλειάς του, μέσα από καταστάσεις που αναδεικνύουν με εξαιρετικά εύστοχο τρόπο τον παραλογισμό της εξουσίας.

O Γιάννης Δαλιανίδης άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στον ελληνικό κινηματογράφο, πέρα από κάθε αμφιβολία. Πόσοι όμως γνωρίζουν πώς ξεκίνησε την καριέρα του στον ελληνικό κινηματογράφο;

Ήταν το 1957 όταν η Ολύμπια Φιλμς και ο νέος εκείνη την εποχή σκηνοθέτης Δημήτρης Δαδήρας (αργότερα στους τίτλους των ταινιών του εμφανίζονταν ως Ντίμης Δαδήρας) αποφάσισαν να γυρίσουν μια ταινία με έμφαση στη μουσική και στο χορό, στα πρότυπα ανάλογων ταινιών του Hollywood, που εκείνη την εποχή έκαναν «θραύση», την ταινία «Χαρούμενοι Αλήτες».

Σε αυτήν μάλιστα εμφανίζονταν για 5η φορά στον κινηματογράφο η Αλίκη Βουγιουκλάκη, την οποία όμως ακόμα δεν είχε ανακαλύψει ο Φίνος. Το φινάλε της συγκεκριμένης ταινίας θύμιζε μουσική επιθεώρηση, αφού αποτελούνταν από συρραφή τραγουδιών, χορευτικών και επιθεωρησιακών νούμερων. Σε αυτό το κομμάτι της ταινίας, ο Δαδήρας είχε μαζί του τον νεαρό Γιάννη Νταλ (Δαλιανίδη), στον οποίο ανέθεσε να επιμεληθεί το χορευτικό νούμερο της Λάουρας, η οποία συμμετείχε σε αυτό το σκέλος της ταινίας.

Ήταν το τραγούδι «Τι είναι αυτό», το οποίο τραγουδούσε παράλληλα με το χορό της, η γνωστή αυτή καλλιτέχνιδα. Το αποτέλεσμα προκάλεσε τα θετικά σχόλια των ειδικών της εποχής, οι οποίοι διέκριναν στο πρόσωπο του Γιάννη Νταλ ένα αυθεντικό ταλέντο.  Αυτή ήταν η πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του Δαλιανίδη και ακριβώς επειδή είχε να κάνει με μουσική και χορό, ανέδειξε μέσα του την αγάπη γι’ αυτού του είδους τις ταινίες.

Στην ταινία «Χαρούμενοι Αλήτες», η Αλίκη Βουγιουκλάκη υποδύονταν μια νεαρή χορεύτρια, η οποία είχε όνειρο να παίξει κάποτε σε μια μεγάλη μουσική παράσταση.

Φυσικά, στο τέλος της ταινίας, το όνειρό της γίνεται πραγματικότητα και εμφανίζεται ως κλασική μπαλαρίνα, ρόλο που δεν ξαναέπαιξε ποτέ στην καριέρα της. Μάλιστα, η σπουδή της για τον ρόλο αυτό ήταν τόσο μεγάλη που έκανε μαθήματα κλασικού μπαλέτου, ώστεν να ανταποκριθεί στις ανάγκες του ακόμα καλύτερα.

Μαζί με την Βουγιουκλάκη, στην ταινία πρωταγωνιστούσαν οι Κούλης Στολίγκας και Νίκος Ρίζος, ηθοποιοί που εκείνη την εποχή ξεχώριζαν στις μουσικές επιθεωρήσεις. Μαζί τους σε μια από τις ιδιαίτερες εμφανίσεις του, ήταν και ο Θανάσης Βέγγος, ο οποίος εκείνη την εποχή προσπαθούσε να βρει το στίγμα του, το στοιχείο εκείνο που αργότερα θα τον αναδείκνυε σε έναν ηθοποιό-μύθο. Σε ένα μικρό ρόλο εμφανίζονταν δε, και ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος.

Η ταινία ωστόσο δεν πήγε καθόλου καλά στην πρώτη προβολή της στην Αθήνα, όπου έκοψε μόλις 14.031 εισιτήρια. Ήταν όμως μια καινοτομία για την εποχή της και ως συνήθως οι καινοτομίες αναγνωρίζονται…κατόπιν εορτής.

Ήταν η εποχή που ο κινηματογράφος «μάγευε» τους Έλληνες, όχι μόνο με την έννοια της παρακολούθησης των ταινιών, αλλά και της ενασχόλησής τους με αυτόν. Πολλοί πίστευαν ότι είχαν ταλέντο παραγωγού και σκηνοθέτη και επένδυαν τα χρήματά τους στις ταινίες, πολλές φορές ακόμα και πουλώντας περιουσιακά τους στοιχεία.

Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν απογοητευτικό, όχι μόνο για τους ίδιους – αφού οι ταινίες που γύριζαν ήταν άθλιες -, αλλά και για τον ελληνικό κινηματογράφο γενικότερα, ο οποίος άρχισε να χάνει κάτι από τη λάμψη του, εξαιτίας αυτών των φθηνών παραγωγών, οι οποίες έφθαναν και τις 100 σε μια μόνο σεζόν.

Μάλιστα, την κατάσταση αυτή είχε πολλές φορές σχολιάσει και ο «πατριάρχης» του ελληνικού κινηματογράφου, Φιλοποίμην Φίνος, ο οποίος είχε πει το εξής: «Εγώ κάνω καλές και κακές ταινίες. Κάποιοι άλλοι κάνουν κάτι πράγματα που δεν είναι καν ταινίες».

Για να επανέλθουμε όμως στην ταινία της περίπτωσής μας, είναι «Το ανθρωπάκι», η οποία γυρίστηκε το 1969, με πρωταγωνιστές τους Κώστα Βουτσά, Μάρθα Καραγιάννη και Σπύρο Καλογήρου, και σατίριζε αυτή ακριβώς τη μανία των Ελλήνων με τον κινηματογράφο. Η υπόθεση, σύμφωνα με την Finos Film, ήταν η εξής: «Ένας υφασματέμπορος, ο Ευτύχιος Κοπέογλου, παντρεύεται την υπάλληλο του Κική, παρά τη σφοδρή αντίρρηση της μητέρας του, της κυρα-Πολυξένης.

Με την Κική είναι επίσης ερωτευμένος και ο χασάπης της γειτονιάς, ο Παναγιώτης, ο οποίος κάποια μέρα αποφασίζει να γίνει παραγωγός μιας ταινίας και μάλιστα με πρωταγωνίστρια την Κική. Ο ζηλιάρης Ευτύχιος, μπροστά στην επιμονή της γυναίκας του, συμφωνεί τελικά και επιπλέον αποδέχεται να κρατηθεί κρυφός ο γάμος του, ώστε να μην γίνει εμπόδιο στην καριέρα της.

Τα προβλήματα για τον Ευτύχιο έχουν μόλις αρχίσει, ιδιαιτέρως όταν η Κική μένει έγκυος και επιπλέον πρέπει, σύμφωνα με το σενάριο, να παντρευτεί τον συμπρωταγωνιστή της». Το σενάριο και η σκηνοθεσία ήταν του Γιάννη Δαλιανίδη και η μουσική του Μίμη Πλέσσα. Στο «Ανθρωπάκι» πρωταγωνιστούσαν ακόμα οι Νίτσα Μαρούδα, Μαίρη Μεταξά, Μίτση Κωνσταντάρα, Γιώργος Τσιτσόπουλος, Νάσος Κεδράκας, Γιώργος Γρηγορίου, Δημήτρης Κλαιρής, Ανθή Γούναρη, Βαγγέλης Παύλου, Νίκος Κυριακίδης, Χρήστος Νάτσιος, κ.α.

Ενδιαφέρον tip είναι ακόμα το γεγονός ότι η Ρίτα Σακελλαρίου ντουμπλάρει τραγουδιστικά τη Μάρθα Καραγιάννη στη σκηνή του τραγουδιού της ταινίας που γυρίζει. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους την 1η Δεκεμβρίου του 1969 και έκοψε 368.680 εισιτήρια.