13.3 C
Athens
Δευτέρα, 22 Δεκεμβρίου, 2025

Λαυρέντης Διανέλλος: Η ψυχή του ελληνικού κινηματογράφου

Υπάρχουν ονόματα που δεν χρειάζονται φανφάρες για...

Βαγγέλης Βουλγαρίδης: Ο ευγενικός ζεν πρεμιέ

Τις περισσότερες φορές, ήταν εκείνοι οι δευτεραγωνιστές...
Blog Σελίδα 69

Δημήτρης Παπαμιχαήλ 1934-2004

Δημήτρης Παπαμιχαήλ

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ ήταν Έλληνας ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου. Γεννήθηκε στις 29 Αυγούστου του 1934 στην Αθήνα και μεγάλωσε στον Πειραιά σε συνοικία του Χατζηκυριάκειου.

Δημήτρης Παπαμιχαήλ 1934-2004

Ήταν το τρίτο παιδί του Γιάννη Παπαμιχαήλ και το πρώτο με την δεύτερη του σύζυγο, Ελένη. Είχε έναν αδερφό, τον Στέλιο, και μια αδερφή, την Μαρία, από τον πρώτο γάμο του πατέρα του, καθώς και έναν αδερφό, τον Νίκο που γεννήθηκε μετά από αυτόν.

Τα παιδικά του χρόνια ήταν φτωχικά. Οι γονείς του διηύθυναν ένα καφενείο στο οποίο συχνά βοηθούσε και ο ίδιος.

Τα πρώτα του χρόνια στιγματίστηκαν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έζησε για περίπου δυο χρόνια στον τόπο καταγωγής των γονιών του το Κρανίδι, ύστερα από προτροπή τους, και αμέσως μετά το τέλος του πολέμου ξαναγύρισε στον Πειραιά.

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ βίωσε τον βομβαρδισμό του Πειραιά το 1941 και παρόλο που πέρασε φτωχικά χρόνια εκεί, δεν έπαψε ποτέ να αγαπάει τη γειτονιά του. Για αρκετό καιρό μετά τον βομβαρδισμό, ο μικρός Δημήτρης, που ήταν τότε μαθητής, έλεγε πως όταν μεγαλώσει ήθελε να γίνει πιλότος για να εκδικηθεί τους Γερμανούς για το κακό που έκαναν στον Πειραιά «του».

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ από τα εφηβικά του χρόνια είχε αποφασίσει ότι ήθελε να ασχοληθεί με το θέατρο. Οι γονείς του ήθελαν να σπουδάσει υφαντουργεία καθώς είχε κερδίσει μια υποτροφία στην Αγγλία.

Δημήτρης Παπαμιχαήλ 1934-2004
Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ μαζί με την Αλίκη Βουγιουκλάκη.

Ωστόσο το 1952 έδωσε κρυφά εισαγωγικές εξετάσεις στο Εθνικό Θέατρο και τελικά πέρασε. Αυτή του η κίνηση όμως προκάλεσε την αντίδραση του πατέρα του, ο οποίος τελικά συμφώνησε. Αξιοθαύμαστο γεγονός αποτελεί ότι ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, έφτανε στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με τα πόδια από τον Πειραιά.

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ νυμφεύθηκε δύο φορές. Στην αρχή της σταδιοδρομίας του, διατηρούσε σχέση με την ηθοποιό Δέσπω Διαμαντίδου.

Πρώτη του σύζυγος και μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή του αποτέλεσε η Αλίκη Βουγιουκλάκη. Γνωρίζοντας την στην αίθουσα αναμονής του Εθνικού Θεάτρου, όπου και οι δύο βρίσκονταν για να δώσουν εισαγωγικές εξετάσεις, ο γάμος του μαζί της ήταν γεμάτος συγκρούσεις αλλά αποτελεί, εάν όχι τον μεγαλύτερο, έναν από τους πιο πολυσυζητημένους και γεμάτο πάθος γάμους στον ελληνικό χώρο του θεάματος.

Δημήτρης Παπαμιχαήλ 1934-2004
Δημήτρης, Αλίκη και Γιάννης σε χαρούμενες στιγμές.

Ο γάμος τους πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 1965. Μαζί ανέβασαν πολλά έργα στο θέατρο και έκαναν πολλές ταινίες, από τις πιο γνωστές και αγαπητές στο ευρύ κοινό είναι, “Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο“, “Αστέρω“, “Μανταλένα“, “Η Αλίκη στο Ναυτικό” και πολλές άλλες.

Κατά τη διάρκεια του γάμου τους απέκτησαν έναν γιο, τον Γιάννη. Ύστερα από δέκα χρόνια γάμου το ζευγάρι χώρισε το 1975, αλλά επανενώθηκαν καλλιτεχνικά ξανά το 1983.

Μετά το διαζύγιό τους, ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ στράφηκε περισσότερο στο ποιοτικό θέατρο, που ήδη είχε υπηρετήσει, είτε στο Εθνικό, είτε με τον Κάρολο Κουν. Οι πρωταγωνιστικές του ερμηνείες σε έργα το κλασσικού ρεπερτορίου και την αρχαία τραγωδία αποτελούν σημείο αναφοράς για τους νέους έλληνες ηθοποιούς.

Στη συνέχεια νυμφεύθηκε τη Νανά Ειλικρινή, με την οποία χώρισαν το 1990. Σύντροφος του υπήρξε και η ηθοποιός Μίνα Χειμώνα. Τελευταία σύντροφος της ζωής του η ηθοποιός Νάντια Μουρούζη.

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ απεβίωσε στις 8 Αυγούστου του 2004, από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 69 ετών.Ο ηθοποιός παραθέριζε στο εξοχικό του στην Ερμιόνη και το μεσημέρι αισθάνθηκε αδιαθεσία, οπότε μεταφέρθηκε στο κέντρο Υγείας Κρανιδίου, αλλά ήταν ήδη αργά.

Δημήτρης Παπαμιχαήλ: Φιλμογραφία

ΈτοςΤίτλος σειράς
1977Ένοχοι
1992Ανατολικός άνεμος
1975Βασίλισσα Αμαλία
1990Η Αλτάνα της Πάργας
1983Η λάμψη των άστρων
1980Κόντρα στον άνεμο
1978Ναυτικές ιστορίες
1980Πορεία 090
2010Προς την ελευθερία
ΈτοςΤίτλος ταινίας
1998Black out
1996Προς την ελευθερία
1981Άγριες κότες
1981Πολίτες Β’ κατηγορίας
1978Κραυγή γυναικών / A dream of passion
1974Οι εραστές του ονείρου
1972Η Αλίκη δικτάτωρ
1971Παπαφλέσσας / Η μεγάλη στιγμή του ’21
1969Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά
1969Η νεράιδα και το παλικάρι
1969Ο παραμυθάς
1969Το λεβεντόπαιδο
1968Η αγάπη μας
1968Η αρχόντισσα κι ο αλήτης
1968Το κορίτσι του λούνα παρκ
1967Αχ Αυτή η γυναίκα μου
1967Δημήτρη μου Δημήτρη μου
1967Το πιο λαμπρό αστέρι
1966Διπλοπενιές
1966Η κόρη μου η σοσιαλίστρια
1966Ο εξυπνάκιας
1965Μοντέρνα Σταχτοπούτα
1965Ο νικητής
1965Περάστε την πρώτη του μηνός
1964Αν έχεις τύχη
1963Κόκκινα φανάρια
1963Το τεμπελόσκυλο
1963Χτυποκάρδια στο θρανίο
1962Εταιρία θαυμάτων
1962Μην ερωτεύεσαι το Σάββατο
1962Ο λουστράκος
1962Ποτέ δε σε ξέχασα
1961Η Αλίκη στο Ναυτικό
1961Χαμένα όνειρα
1960Μανταλένα
1960Ποτέ την Κυριακή / Never on Sunday
1960Το ραντεβού της Κυριακής
1959Το ξύλο βγήκε απ’ τον παράδεισο
1958Δύο αγάπες δύο κόσμοι
1958Η κυρά μας η μαμμή
1958Το τελευταίο ψέμα
1957Η θεία από το Σικάγο
1955Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας
ΈτοςΤίτλος παράστασης
1955Άμλετ
1987Ανατόλ
1969Αυτό Που Ξέρει Κάθε Γυναίκα
1967Αχ Αυτή η Γυναίκα μου
1971Βασίλισσα Αμαλία
1968Γλυκειά μου Μπριζίτ
1984Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα
1967Ζητείται Νέα με Προίκα
1965Η Κόρη μου η Σοσιαλίστρια
1972Η θεατρίνα
1954Ιππόλυτος
1964Κολόμπ
1980Ντόλλυ
1989Ο Αμπιγιέρ
1965Ο κόσμος της Σούζυ Βογκ
1996Ο χορός του θανάτου
1994Οι τελευταίοι
1972Οι φυλακισμένοι της 2ας λεωφόρου
1960Οργισμένα Νιάτα
1964Πειρασμός
1963Ποντικοπαγίδα
1958Τέσσα
1957Το Ζαμπελάκι
1988Το ημέρωμα της στρίγγλας
1992Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ
1966Του Φτωχού τ’ αρνί
1994Τραχίνιαι
1978Φιλουμένα Μαρτουράνο
1960Φοιτηταί
1973Ωραία μου Κυρία
Advertisement

Γυναίκες πρωταγωνίστριες από την πρώτη τους ταινία

protagonistries me tin proti
protagonistries me tin proti

ΚΑΙΤΗ ΠΑΝΟΥ
Όταν η πρώτη ταινία της Φίνος φιλμ, “Η φωνή της καρδιάς” βγήκε στους κινηματογράφους το 1943 η Καίτη Πάνου που πρωταγωνιστούσε ήταν μόλις 16 ετών. Και παρά την Γερμανική κατοχή η ταινία πήγε πάρα πολύ καλά εισπρακτικά και γι αυτό η νεαρή ηθοποιός επιλέχθηκε να πρωταγωνιστήσει και στην επόμενη ταινία της εταιρίας με τίτλο “Η βίλα με τα νούφαρα” που δυστυχώς σήμερα θεωρείται χαμένη.

ΖΙΝΕΤ ΛΑΚΑΖ
Η περίπτωση της Ζινέτ Λακάζ είναι σπάνια καθώς μέσα σε μια επταετία έπαιξε μόνο σε τέσσερις ταινίες και μάλιστα ως πρωταγωνίστρια. Το ντεμπούτο της πάντως έγινε στην εξαιρετική δημιουργία του Γιώργου Τζαβέλλα με “Τα χειροκροτήματα” όπου ο Αττίκ έκανε την πρώτη και μοναδική του εμφάνιση στην μεγάλη οθόνη.

Έλλη Λαμπέτη
Η Έλλη Λαμπέτη.

ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ
Η μεγάλη αυτή ηθοποιός ξεκίνησε την καριέρα της στον κινηματογράφο με τον ρόλο της Τιτάνιας στην δραματική ταινία του 1946 “Αδούλωτοι σκλάβοι”. Αν και ο σκηνοθέτης ήταν ο Βίων Παπαμιχαήλ, κάποιες από τις αρχικές σκηνές σκηνοθετήθηκαν από τον μετέπειτα σύζυγο της Μάριο Πλωρίτη.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΒΑΛΑΚΟΥ
Κάθε ερμηνεία της Αντιγόνης Βαλάκου αποδείκνυε πόσο σπουδαία ηθοποιός ήταν.
Πρωτοεμφανίστηκε στον κινηματογράφο το 1953 στην δραματική ταινία της Φίνος Φιλμ “Οι ουρανοί είναι δικοί μας” που ήταν και η πρώτη σκηνοθετική δουλειά του Ντίνου Δημόπουλου. Μαζί της έπαιζαν ο Αλέκος Αλεξανδράκης και ο Λάμπρος Κωνσταντάρας σε έναν από τους λίγους δραματικούς ρόλους που υποδύθηκε στην 40χρονη καριέρα του.

ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ
Το άστρο της Αλίκης είχε αρχίσει να λάμπει από όταν φοιτούσε στην δραματική σχολή του Εθνικού θεάτρου. Εκεί την πρωτοσυνάντησε ο Νίκος Τσιφόρος και την έχρισε πρωταγωνίστρια στην ταινία που ετοίμαζε. Τίτλος της “Το ποντικάκι” και ένα καστ που απαρτιζόταν από τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο, τον Μίμη Φωτόπουλο, και τον νεαρό Γιώργο Λευτεριώτη. Όμως παρά τις μεγάλες προσδοκίες όλων των συντελεστών η ταινία απέτυχε εισπρακτικά αφού έκοψε μόνο 32.558 εισιτήρια με αποτέλεσμα να βρεθεί στην 15η θέση ανάμεσα στις 21 ταινίες της σεζόν 1953 – 1954.

ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ
Όταν το 1955 ο σκηνοθέτης Αλέκος Σακελλάριος πρότεινε την Τζένη Καρέζη για τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία “Λατέρνα φτώχεια και φιλότιμο” ο Φίνος Φιλμ είχε τις αντιρρήσεις του καθώς πίστευε πως είχε ένα θέμα με τα μάτια της και δεν θα έγραφε καλά στην κάμερα. Ο Σακελλάριος όμως επέμενε και έτσι τα υπέροχα μάτια της έκαναν την παρθενική τους εμφάνιση σε μια διαχρονική ταινία που έκοψε 126.530 εισιτήρια και δύο χρόνια μετά απέκτησε και το πρώτο σίκουελ στον Ελληνικό κινηματογράφο με τίτλο “Λατέρνα φτώχεια και γαρύφαλλο”.

ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ
Παρόλο που στις αρχές του 1950 είχε γυρίσει μια ξένη ταινία η κωμωδία του Γιάννη Πετροπουλάκη “Πρωτευουσιάνικες περιπέτειες” είναι η πρώτη Ελληνική ταινία που πρωταγωνίστησε η μεγάλη Ελληνίδα κωμικός. Υποδύθηκε μια κερκυραία που αφήνει το νησί της για να επισκεφθεί τον αγαπημένο της θείο στην Αθήνα. Μάλιστα ήταν και η 2η έγχρωμη ταινία στην ιστορία του Ελληνικού κινηματογράφου.

ΦΛΩΡΕΤΤΑ ΖΑΝΝΑ
Το 1959 ο Ντίνος Δημόπουλος σκηνοθέτησε την μετέπειτα σύζυγο του στην πρώτη της ταινία με τίτλο “Αμαρυλλις, το κορίτσι της αγάπης”. Ήταν ένα αισθηματικό μελόδραμα που είχε δύο φινάλε, ένα άσχημο και ένα χαρούμενο. Ενώ δίπλα στην Φλωρέτα Ζάννα έπαιζαν ο Κώστας Κακαβάς, ο Νίκος Κούρκουλος, ο Δημήτρης Μυράτ και πολλοί ακόμα αξιόλογοι ηθοποιοί.

ΖΩΗ ΛΑΣΚΑΡΗ
Η αγαπημένη ηθοποιός έκανε το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο χάρη στην άρνηση της Αλίκης Βουγιουκλάκη να υποδυθεί την νεαρή Ρέα στο κοινωνικό δράμα του Γιάννη Δαλιανίδη “Ο κατήφορος”.Η ταινία κατέκτησε την πρώτη θέση στα εισιτήρια εκείνη τη χρονιά και η Ζωή Λάσκαρη έγινε η νέα σταρ του Ελληνικού κινηματογράφου.

ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ
Αν και στο θέατρο ήταν ήδη πρωταγωνίστρια για πάνω από μια δεκαετία στον κινηματογράφο έκανε το ντεμπούτο της  το 1955 στην κοινωνική δραματική ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη “Στέλλα” υποδυόμενη τον ομώνυμο ρόλο που την έφτασε μέχρι τις Κάννες όπου και γνώρισε τον Αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασσέν με τον οποίο παντρευτηκε λίγα χρόνια μετά.


Του Χρήστου Κωνσταντίνου.
Facebook: Xristos Konstantinou
Instagram: xristoskp

Advertisement

Ντίνος Κατσουρίδης 1927-2011

Nτίνος Kατσουρίδης

O Ντίνος Κατσουρίδης γεννήθηκε το 1927 στη Λευκωσία της Kύπρου. Στα μέσα της δεκαετίας του ’50 ήρθε στην Aθήνα για σπουδές στην Ιατρική Σχολή, αλλά βρέθηκε τελικά να σπουδάζει σκηνοθεσία στη νεοϊδρυθείσα Σχολή Σταυράκου.

Ελληνοκύπριος κινηματογραφιστής, με σημαντική συμβολή στην πορεία και την εξέλιξη του ελληνικού σινεμά. Ξεκίνησε στο πλευρό του Γρηγόρη Γρηγορίου, ως βοηθός σκηνοθέτης, δούλεψε στα στούντιο της Φίνος Φιλμ, ως βοηθός οπερατέρ και φωτογράφος πλατώ και συνέχισε ως διευθυντής φωτογραφίας, διευθυντής παραγωγής, παραγωγός και σκηνοθέτης. Εν ολίγοις, ένας ακούραστος εργάτης του ελληνικού κινηματογράφου.

H πρώτη του επαγγελματική ενασχόληση με τον κινηματογράφο είναι ως βοηθός σκηνοθέτη στο νεορεαλιστικό δράμα του Γρηγόρη Γρηγορίου, “Πικρό Ψωμί” (1951). Για τα επόμενα οκτώ χρόνια θα βρεθεί στη Φίνος Φιλμ όπου, ως οπερατέρ και φωτογράφος πλατό, θα δουλέψει σε 21 συνολικά ταινίες και θα συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα ονόματα του κινηματογράφου και του θεάτρου εκείνης της εποχής (Tζαβέλλας, Σακελλάριος, Aυλωνίτης, Λογοθετίδης, Σταυρίδης).

Nτίνος Kατσουρίδης
Ο Ντίνος Κατσουρίδης

Το 1960 ο Ντίνος Κατσουρίδης υπογράφει την πρώτη του ταινία ως σκηνοθέτης, μεταφέροντας στον κινηματογράφο το θεατρικό έργο του Mανώλη Σκουλούδη Eίμαι Aθώος. Ακολουθεί το Έγκλημα στα Παρασκήνια (1961), ένα από τα πρώτα ελληνικά φιλμ- νουάρ, σε σενάριο Γιάννη Μαρή, που απέσπασε βραβείο φωτογραφίας (Αριστείδης Kαρύδης – Φουκς) και β’ γυναικείου ρόλου (Zωρζ Σαρή) στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.

Το 1963 ο Ντίνος Κατσουρίδης σκηνοθετεί δύο επιτυχημένες κωμωδίες (Κύριος Πτέραρχος με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα, Της Κακομοίρας με τον Κώστα Χατζηχρήστο στο ρόλο του Ζήκου, μία από τις πλέον αρχετυπικές φιγούρες του ελληνικού κινηματογράφου) και το 1965 το κοινωνικό δράμα Οι Αδίστακτοι με πρωταγωνιστή τον Νίκο Κούρκουλο, που θα βραβευτεί για την ερμηνεία του στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, εργάζεται ως διευθυντής φωτογραφίας και μοντέρ με σκηνοθέτες, όπως ο Γιώργος Tζαβέλλας (Αντιγόνη) και ο Αλέκος Σακελλάριος (Η κόρη μου η Σοσιαλίστρια).

ΟΝτίνος Κατσουρίδης θα συνδέσει άρρηκτα το όνομά του με τον Θανάση Βέγγο, τον οποίον γνώρισε για πρώτη φορά στη Φίνος Φιλμ, όταν ο Φιλοποίμην Φίνος παρέδωσε στον τότε βοηθό μοντέρ το υλικό του Δράκου για να μονταριστεί. Τη δύσκολη δουλειά ανέλαβε ο Θανάσης Βέγγος, που έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση στον Κατσουρίδη, ώστε από το 1970 έως και το 1982 να γυρίσει μαζί του εννέα μεγάλου μήκους ταινίες.

Μία από τις πιο σημαντικές, αν όχι η σημαντικότερη στιγμή της καριέρας του, αποτελεί η διετία 1971-1972, όταν γύρισε τις ταινίες Τι Έκανες στον Πόλεμο Θανάση; και Θανάση Πάρε το Όπλο σου.

Δύο ταινίες ορόσημο για τον εγχώριο κινηματογράφο, μέσα από τις οποίες ο Ντίνος Κατσουρίδης έδωσε ένα σθεναρό μήνυμα αντίδρασης στα μαύρα χρόνια της επταετίας. Παράλληλα, ανέδειξε το ταλέντο ενός από τους πιο σπουδαίους ηθοποιούς του ελληνικού κινηματογράφου, του Θανάση Βέγγου, στο ρόλο ενός ανθρώπου που από την κακομοιριά και την ηττοπάθεια, εκτοξεύεται στην αξιοπρέπεια και τη μαχητικότητα.

«Παίρνω την απόφαση και προχωρώ σε μια πράξη… πολιτική», σχολιάζει οΝτίνος Κατσουρίδης για την ταινία Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση; στον τιμητικό τόμο για το έργο του, που εξέδωσε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (2000). «Στρωνόμαστε με τον Γιαλαμά και ετοιμάζουμε το σενάριο του Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση; Χρήμα δεν υπήρχε και οι τότε διανομείς πίστευαν ότι η ταινία είτε θα απαγορευόταν από τη λογοκρισία είτε “δεν θα δούλευε”. Εγώ δεν έλεγα να κάνω πίσω.

Βάφτισα την ταινία “αντιπολεμική σάτιρα”, (δεν γινόταν, μέσα στη χούντα, να την πω αντιφασιστική – αντιδικτατορική) και τέλη Σεπτέμβρη 1971 ανεβήκαμε Θεσσαλονίκη. Έγινε χαλασμός. Τόσο, που η κριτική επιτροπή (αδικώντας την Ευδοκία του Δαμιανού) φόρτωσε τη δική μου με βραβεία. Άσε πια στις αίθουσες… Όλοι τρίβαμε τα μάτια μας. Αυτό δεν ήταν ταινία. Ήταν διαδήλωση. Τρία εκατομμύρια Έλληνες είδαν την ταινία μέσα σ’ ένα χρόνο».

Ο Ντίνος Κατσουρίδης υπήρξε ο “κινηματογραφικός πατέρας” του Παντελή Βούλγαρη. Ήταν ο παραγωγός και μοντέρ της πρώτης του ταινίας μεγάλου μήκους, Το προξενιό της Άννας (1972). Νωρίτερα είχε χρηματοδοτήσει κι έκανε διεύθυνση φωτογραφίας και μοντάζ στις μικρού μήκους Κλέφτης και Τζίμης ο Τίγρης του τότε 25χρονου Παντελή Βούλγαρη, στα μέσα της δεκαετίας του ’60.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 συνέχισε να εργάζεται ακούραστα στις παραγωγές του νέου ελληνικού κινηματογράφου και με όλες τις ιδιότητες. Άλλοτε ως διευθυντής φωτογραφίας, άλλοτε ως μοντέρ. Στον Έρωτα του Οδυσσέα (1984) του Βασίλη Βαφέα, στις Ήσυχες ημέρες του Αυγούστου (1991), στο Ακροπόλ (1996) και Όλα είναι δρόμος (1998) του Παντελή Βούλγαρη, στην Πρωινή Περίπολο (1987) του Νίκου Νικολαΐδη. Τελευταία κινηματογραφική δουλειά, το μοντάζ της ταινίας του Βασίλη Βαφέα Γυναικείες Συνωμοσίες.

Nτίνος Kατσουρίδης
Ο Ντίνος Κατσουρίδης

Ως συνδικαλιστής διετέλεσε Πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών και μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων της ΕΣΠΕΚ. Από την τελευταία αυτή θέση υπήρξε και πολέμιος του νόμου για τον κινηματογράφο, όχι όμως και της αλλαγής που πάντοτε πίστευε πως έπρεπε να συντελεστεί ώστε το ελληνικό σινεμά να μπορέσει να αναπνεύσει στη νέα εποχή.

Το 2000, στο 41ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τιμήθηκε για το σύνολο της προσφοράς του στον κινηματογράφο με το βραβείο “Χρυσός Αλέξανδρος”. Επίσης το 2012 τιμήθηκε σε ένα τριήμερο εκδηλώσεων στην Ταινιοθήκη της Ελλάδoς.

Το πρωί της 28ης Νοεμβρίου του 2011 απεβίωσε από καρκίνο. Λίγο πριν τον θάνατό του ολοκλήρωσε τη συγγραφή της αυτοβιογραφίας του με τίτλο «Αναζητώντας τον Κ», που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Το 2012 η γυναίκα του, Ισαβέλλα Μαυράκη, γύρισε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο «Μια ζωή σαν σινεμά», γύρω από τη ζωή του. Μαζί της είχε αποκτήσει και το γιο του Πέτρο Κατσουρίδη. Από τον πρώτο του γάμο είχε μια κόρη, την Σίβυλλα Κατσουρίδη, που είναι παραγωγός ταινιών, ενώ θετή κόρη του (κόρη της πρώτης του γυναίκας από τον προηγούμενο γάμο της, που όμως μεγάλωσε μαζί του) είναι και η Φοίβη Οικονομοπούλου, σύζυγος του Θόδωρου Αγγελόπουλου.

Με το θάνατό του έκλεισε ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου.

Ντίνος Κατσουρίδης: Φιλμογραφία

ΈτοςΤίτλος ταινίας
1955Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας 
1956Η άγνωστος 
1956Η καφετζού 
1957Η Θεία Από το Sικάγο 
1957Λατέρνα φτώχεια και γαρύφαλλο 
1957Το αμαξάκι 
1958Η κυρά μας η μαμμή 
1958Μια ζωή την έχουμε! 
1959Αστέρω 
1959Ο Ηλίας του 16ου
1959Το Ξύλο Βγήκε Απ’ τον Παράδεισο 
ΈτοςΤίτλος ταινίας
1960Έγκλημα στα παρασκήνια 
1960Είμαι αθώος 
1961Αλίμονο στους νέους 
1961Αντιγόνη 
1962Εταιρία Θαυμάτων 
1962Πολιορκία 
1963Ο δρόμος με τα κόκκινα φώτα 
1963Ο κος πτέραρχος 
1963Της κακομοίρας 
1964Απαγωγή 
1964Μονεμβασιά 
1964Τα δίδυμα 
1965Αδίστακτοι 
1966Σύντομο διάλειμμα 
1966Τζίμης ο τίγρης 
1968Δόκτωρ Ζι-Βέγγος 
1968Ο μεγάλος διχασμός 
1968Ο τυχεράκιας 
1968Το μαύρο στάχυ 
1969Θου-Βου φαλακρός πράκτωρ – Επιχείρησις: Γης μαδιάμ 
1969Κακός ψυχρός κι ανάποδος 
ΈτοςΤίτλος ταινίας
1970Ένας Βέγγος για όλες τις δουλειές 
1970Ο Θανάσης, η Ιουλιέττα και τα λουκάνικα 
1971Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση 
1972Θανάση πάρε το όπλο σου 
1972Το Προξενιό της Άννας 
1973Ο Επισκέπτης 
1973Ο άνθρωπος που έτρεχε πολύ 
1976Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας 
1979Ο παλαβός κόσμος του Θανάση 
1979Ο φαλακρός μαθητής 
ΈτοςΤίτλος ταινίας
1980Βέγγος, ο τρελλός καμικάζι 
1982Ο Θανάσης και το καταραμένο φίδι 
1984Ο έρωτας του Οδυσσέα 
1987120 ντεσιμπέλ
1987Όνειρο αριστερής νύχτας 
1987Πρωινή περίπολος 
1990Κόκκινη μαργαρίτα 
1992Ήσυχες Μέρες του Αυγούστου 
1993Γυναίκες δηλητήριο 
1995Τράνζιτο 
1996Ακροπόλ 
1998Οι Αριθμημένοι 
2003Μην περνάς ανάβει κόκκινο 
2004Ένας άνθρωπος παντός καιρού 
Advertisement

Μίμης Πλέσσας 1924-2024

186674
186674

Ο Μίμης Πλέσσας ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες – δημιουργούς, με πολλές διεθνείς διακρίσεις στο ενεργητικό του.

Το πλουσιότατο έργο του στο ελληνικό τραγούδι, στο θέατρο, στον ελληνικό κινηματογράφο, αλλά και στην κλασική και τζαζ μουσική, αποτελεί πολιτιστική παρακαταθήκη για τη χώρα μας και θα αγαπηθεί από πολλές ακόμα γενιές Ελλήνων.

Γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1924 στην Αθήνα και σε πολύ μικρή ηλικία έγινε ο πρώτος σολίστ πιάνου στην Ελληνική Ραδιοφωνία.

Σπούδασε στη Φυσικομαθηματική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στις ΗΠΑ.

Το 1952, σε ηλικία μόλις 27 ετών, τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο μουσικής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, και την επόμενη χρονιά κατετάγη πέμπτος πιανίστας των ΗΠΑ!

plessas

Το 1952 άρχισε επίσης την ενασχόλησή του με τη σύνθεση, και από το 1956 ως μαέστρος και συνθέτης.

Η καλλιτεχνική και συνθετική του δραστηριότητα τα τελευταία 60 χρόνια, καλύπτουν όλους τους τομείς της μουσικής στο θέατρο, τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Με τα τραγούδια του, έχει συνεργαστεί με τους περισσότερους μεγάλους Έλληνες τραγουδιστές και τραγουδίστριες, και πολλούς από αυτούς τους έχει αναδείξει.

Παράλληλα, έγραψε έργα κλασικής μουσικής, όπως λυρικά έργα, ορατόρια, συμφωνικά ποιήματα, έργα για πιάνο, μουσική τζαζ, κ.α.

Είχε γράψει μουσική για 70 θεατρικές παραστάσεις και 104 ταινίες. Η συνεργασία του με την Φίνος Φιλμ ξεκίνησε το 1960 με τη μουσική της ταινίας «Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες», με δεύτερη συνεργασία στην ταινία «Νόμος 4000».

Από τότε και μέχρι το θάνατο του Φίνου το 1977, ο Πλέσσας έγραψε μουσική και τραγούδια σε 64 συνολικά ταινίες όλων των ειδών της Φίνος Φιλμ, κατέχοντας ξεχωριστό και λαμπερό κομμάτι της.

Είχε διευθύνει τις μεγαλύτερες ορχήστρες στον κόσμο και έχει κερδίσει πολυάριθμες διεθνείς διακρίσεις για την καλλιτεχνική του προσφορά. Από το 1960 ως το 1970 βραβεύτηκε στη Βαρκελώνη, τη Βαρσοβία, το Βέλγιο, την Ιταλία, το Τόκυο, και αργότερα στο Παρίσι, το Εδιμβούργο, την Ουάσινγκτον, το Κάρλοβι Βάρι.

Το 2002 ανακηρύχτηκε επίτιμος Διδάκτορας της Μουσικής στο Hellenic College του Λονδίνου.

Στην Ελλάδα τιμήθηκε πάμπολλες φορές, με σημαντικότερες διακρίσεις του για την πολύχρονη προσφορά του στην τέχνη και τον πολιτισμό: το «Χρυσό Μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών» από το Δήμο Αθηναίων το 2000, το «Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα» από την Προεδρία της Δημοκρατίας το 2001, «Άνρωπος της Χρονιάς» από το Υπουργείο Πολιτισμού το 2004, καθώς και βράβευση από την Ακαδημία Προσωπικοτήτων το 2005.

plessas 1

Το 2016 ο Μίμης Πλέσσας, με αφορμή την επέτειο 50 χρόνων από την εμφάνισή του στην δισκογραφία με τον δίσκο Ραντεβού στον αέρα για την ομώνυμη ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη, παρουσίασε το τελευταίο πλήρες έργο του Διάφανος σταυρός με ερμηνευτή τον Θάνο Ολύμπιο. Ο δίσκος τους έγινε πλατινένιος.

Ήταν παντρεμένος με την Λουκίλα Καρρέρ, με την οποία απέκτησε μια κόρη το 1998. Γιος του από προηγούμενο γάμο του, είναι ο μουσικοσυνθέτης Αντώνης Πλέσσας.

Ο Μίμης Πλέσσας έφυγε από τη ζωή λίγες μέρες πριν συμπληρώσει 100 χρόνια ζωής στις 12 Οκτωβρίου του 2024. Ήταν από τους λίγους Έλληνες συνθέτες με τόσους πολλούς χρυσούς και πλατινένιους δίσκους.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

-Το 2000 ο Δήμος Αθηναίων τον τίμησε για την προσφορά του στην ελληνική μουσική και του απένειμε το «Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών».
-Το 2001, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, του απένειμε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος για την προσφορά του στην τέχνη.
-Το 2006 βραβεύεται από την Ακαδημία Προσωπικοτήτων για τη συνολική προσφορά του στον πολιτισμό.
-Το 2007 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τον τίμησε με τον Μεγαλόσταυρο του Αγίου Ανδρέου σε ειδική εκδήλωση στο Πατριαρχείο.
-Το 2010 αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτορας από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών.
-Το 2016 η Ακαδημία Αθηνών τον τίμησε με βραβείο της τάξης των Γραμμάτων και Καλών Τεχνών για το σύνολο της προσφοράς του στην ελληνική μουσική.
-Ο Μίμης Πλέσσας έχει λάβει αμέτρητες άλλες τιμητικές διακρίσεις από φορείς, οργανισμούς, δήμους και περιφέρειες της χώρας ενώ έχει ανακηρυχθεί επίτιμος δημότης Ραφήνας – Πικερμίου, Σπετσών, Κω, και Χανίων.

Advertisement

Ο αριστοκράτης ρεμπέτης Μανώλης Χιώτης

manolis
manolis

Ο Μανώλης Χιώτης γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου  του 1920 στη Θεσσαλονίκη (κατ’ άλλες αναφορές στο Ναύπλιο).Ήταν ένας από τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες του Λαϊκού τραγουδιού και σπουδαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού.

Έφερε επανάσταση στην ελληνική μουσική και στο λαϊκό τραγούδι γενικότερα επινοώντας την τετράχορδη παραλλαγή του μπουζουκιού, αλλά και δημιουργώντας το πρώτο “κοσμικό κέντρο”. Ο πατέρας του λεγόταν Διαμαντής Χιώτης, ένας βαρύμαγκας γεννημένος στον Πειραιά. Από μικρή ηλικία άρχισε ν΄ ασχολείται με τα λαϊκά όργανα και ξεκίνησε να μαθαίνει κοντά σε Θεσσαλονικιό μουσικοδιδάσκαλο αρχικά κιθάρα, μπουζούκι και στη συνέχεια ούτι. Έτσι από 15 ετών όταν η οικογένειά του μετακόμισε στο Ναύπλιο ο Μανώλης Χιώτης άρχισε να εργάζεται επαγγελματικά ως μουσικός.

Το 1935 περίπου πήγε στην Αθήνα προκειμένου να σπουδάσει βιολί όταν τότε και γνωρίστηκε με τον Στράτο Παγιουμτζή ο οποίος και τον προσέλαβε να παίζει δίπλα του μπουζούκι στο κέντρο «Δάσος» του Βοτανικού. Το 1937 ο Μ. Χιώτης ακολουθώντας το ρεμπέτικο μοτίβο ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι «Το χρήμα δεν το λογαριάζω» που έγινε αμέσως επιτυχία.

Μέχρι τον πόλεμο αλλά και μετά απ΄ αυτόν συνέχισε να γράφει τραγούδια πλην όμως βλέποντας ότι με το «κλασικό» μπουζούκι δεν μπορούσε να αποδώσει γρηγορότερες σε ρυθμό μουσικές εκτελέσεις, προχώρησε στη μεγάλη καινοτομία προσθέτοντας άλλη μία χορδή στο όργανο δημιουργώντας έτσι το «τετράχορδο μπουζούκι». Με το τετράχορδο πλέον μπουζούκι άνοιξε ο ορίζοντας για ασύλληπτες σε ταχύτητα εκτελέσεις σε σχέση με το κλασικό μπουζούκι.

Τον απεκάλεσαν Αριστοκράτη ρεμπέτη και οδηγό του μπουζουκιού στα σαλόνια, αφού αυτός συμφιλίωσε την λεγόμενη καλή κοινωνία με το μπουζούκι και καθιέρωσε το αρχοντορεμπέτικο τη δεκαετία του 50.

Έτσι, δεν άργησε να συμπεριληφθεί στον πίνακα Ελλήνων καλλιτεχνών της εθιμοτυπικής υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών, προορισμένος να διασκεδάζει τους εκλεκτούς επισκέπτες στη χώρα.

Τον απεκάλεσαν πρωτοπόρο, δεξιοτέχνη και τεχνοκράτη της μουσικής, επειδή επινόησε το τετράχορδο μπουζούκι, για να πιάνει ακόρντα κιθάρας, και εφάρμοσε πρώτος τον ενισχυτή στις εμφανίσεις του, κατά τις οποίες χρησιμοποιούσε δύο μπουζούκια, ανοίγοντας έτσι νέους ορίζοντες στη λαϊκή μουσική.

Με αυτές τις ουσιαστικές αλλαγές, αλλά και με την εισαγωγή λατινοαμερικάνικων στοιχείων στις συνθέσεις του, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τους κλασικούς ρεμπέτες, οι οποίες διήρκεσαν μερικά χρόνια.Είχε κληθεί και από πολλούς ξένους ηγέτες να μεταβεί στις χώρες τους για να παίξει και να τραγουδήσει, – ακόμα και από τον Λευκό Οίκο για τα γενέθλια του Προέδρου Λίντον Τζόνσον – ενώ ο Τζίμυ Χέντριξ που τον γνώρισε στο Σικάγο, τον θεωρούσε τον μεγαλύτερο κιθαρίστα και δεξιοτέχνη στο είδος του.

Συνέθεσε πάνω από 1500 τραγούδια, αλλά συνεργάστηκε και με τους καλύτερους συνθέτες σε πολλές παρουσιάσεις και ηχογραφήσεις.
Ο Μανώλης Χιώτης υπήρξε τεράστια φυσιογνωμία. Καθόρισε την εξέλιξη της μουσικής στην Ελλάδα αναβαθμίζοντας το μπουζούκι σαν όργανο, το οποίο μέχρι τότε ήταν χαρακτηρισμένο ως «υπερβολικά λαϊκό».

Οι μεγαλύτερές του επιτυχίες αποδόθηκαν από την τραγουδίστρια Μαίρη Λίντα, που υπήρξε η δεύτερη σύζυγός του για μια δεκαετία, με την οποία εμφανίσθηκε και στον κινηματογράφο. Σημειώνεται ότι ο Μανώλης Χιώτης είχε νυμφευθεί τρεις φορές.

Η πρώτη του σύζυγος ήταν η Ζωή Νάχη με την οποία και απέκτησαν δύο παιδιά. Το 1958 παντρεύτηκε τη σπουδαία παρτεναίρ του Μαίρη Λίντα, ένας γάμος γεμάτος επιτυχίες, που όμως έληξε απρόσμενα το 1967 – 1968.

Στη συνέχεια ο Μανώλης Χιώτης παντρεύτηκε την Μπέμπα Κυριακίδου με την οποία και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Ο Μανώλης Χιώτης πέθανε αιφνίδια από καρδιακή ανεπάρκεια στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο της Αθήνας στις 21 Μαρτίου του 1970. Η αγγελία του θανάτου του συγκίνησε το πανελλήνιο.

Όλοι οι κρατικοί τότε ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί (ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ) έκαναν ειδικές αφιερώσεις, ενώ ο ημερήσιος Τύπος του απέδωσε ιδιαίτερους εγκωμιαστικούς τίτλους.

Advertisement

Μάνος Λοΐζος

Σ’ ακολουθώ

Ο Μάνος Λοΐζος, γεννημένος μελωδός, όπως τον χαρακτηρίζει ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, έγραψε ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια της έντεχνης λαϊκής μουσικής στην Ελλάδα. Ό ίδιος είχε πει ότι έγραφε τραγούδια από τα εφηβικά του χρόνια, σαν μορφή έκφρασης, σαν μορφή επικοινωνίας και πολλές φορές σαν μορφή πολιτικής πράξης.

Γεννήθηκε το 1937 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, από πατέρα Κύπριο και μάνα από τη Ρόδο, οι οποίοι το 1924 έφυγαν από τη Λάρνακα και αναζήτησαν μια καλύτερη τύχη στην Αίγυπτο.

Στα 14 του χρόνια, μαθητής του Αβερώφειου Γυμνασίου Αλεξανδρείας, γράφτηκε στο τοπικό Ωδείο και ξεκίνησε μαθήματα βιολιού και αργότερα κιθάρας. Στα 16 του έφτιαξε με κάποιους φίλους του μια μουσική κομπανία και απέκτησε το πρώτο του πιάνο, δώρο από τον πατέρα του. Μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο το 1955, ήρθε στην Αθήνα και γράφτηκε αρχικά στη Φαρμακευτική Σχολή και στη συνέχεια στην ΑΣΟΕΕ. Εντυπωσιασμένος όμως από τα τραγούδια του Χατζηδάκι και αργότερα του Θεοδωράκη, αποφασίζει στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 να εγκαταλείψει τις σπουδές του και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη μουσική. Παράλληλα κάνει διάφορες δουλειές για να επιβιώσει.

Το 1962 έρχεται σε επαφή με τον Μίμη Πλέσσα, ο οποίος μεσολαβεί  για την πρώτη ηχογράφηση της μελωδίας του, «Τραγούδι του Δρόμου», σε στίχους Λόρκα και απόδοση Νίκου Γκάτσου, με ερμηνευτή τον Γιώργο Μούτσιο. Παράλληλα, γίνεται ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), με στόχο τη στήριξη του έργου του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και την προβολή νέων δημιουργών. Πολύ σύντομα γίνονται μέλη και οι καλύτεροι συνθέτες, στιχουργοί και τραγουδιστές της εποχής. Με τη χορωδία του Συλλόγου, την οποία διευθύνει, συμμετέχει το καλοκαίρι του 1963 στη μουσική παράσταση του Μίκη Θεοδωράκη «Όμορφη Πόλη» στο θέατρο Παρκ. Την ίδια χρονιά δίνει μαζί με τον Χρήστο Λεοντή την πρώτη του συναυλία στη Νάουσα.

Με το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών, τον Απρίλιο του 1967, συλλαμβάνεται και κρατείται δέκα μέρες στην Ασφάλεια, για τις αριστερές πεποιθήσεις του. Τον Σεπτέμβριο του ’67 κατορθώνει να φύγει για την Αγγλία. Εκεί, για να επιβιώσει με τη γυναίκα του, την στιχουργό Μάρω Λήμου και την μόλις δύο ετών κόρη του Μυρσίνη, παίζει μπουζούκι σε κυπριακές ταβέρνες.

Τον επόμενο χρόνο επιστρέφει στην Ελλάδα και με τον φίλο του στιχουργό, Λευτέρη Παπαδόπουλο, ετοιμάζουν τον πρώτο του μεγάλο του δίσκο «Ο Σταθμός». Μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια κυκλοφορούν άλλοι δύο δίσκοι με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου: «Θαλασσογραφίες» (1970) και «Να’ χαμε τι να’ χαμε» (1972) με τραγούδια που γίνονται επιτυχίες. Στο μεταξύ, γράφει μουσική και τραγούδια για το θέατρο και τον κινηματογράφο και κυκλοφορεί ο δίσκος με τη μουσική της ταινίας «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού. Το 1973 αρχίζει τη μελοποίηση ποιημάτων του Ναζίμ Χικμέτ, με ελληνική απόδοση του Γιάννη Ρίτσου.

Με τη μεταπολίτευση συμμετέχει στις μεγάλες λαϊκές συναυλίες και στο τέλος του 1974 κυκλοφορεί το δίσκο «Τα Τραγούδια του Δρόμου», με όλα εκείνα τα τραγούδια του που είχαν απαγορευτεί τα προηγούμενα χρόνια. Τον ίδιο χρόνο κυκλοφορεί και ο δίσκος του «Καλημέρα Ήλιε» σε στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου. Τα επόμενα 3 χρόνια ακολουθούν κι άλλοι δίσκοι και ο Μάνος Λοΐζος γίνεται ένας από τους βασικούς εκφραστές του πολιτικού τραγουδιού.

Ο δίσκος του «Τα Τραγούδια μας» (1976) σε στίχους Φώντα Λάδη, γίνεται πλατινένιος. Το 1978 αναλαμβάνει την προεδρία της Ένωσης Μουσικοσυνθετών Ελλάδας και πρωτοστατεί στη δημιουργία φορέα είσπραξης των πνευματικών δικαιωμάτων, ενάντια στην κασετοπειρατεία. Παράλληλα, κυκλοφορεί και τον δίσκο «Για τα Τραγούδια της Χαρούλας» με στίχους του Μανώλη Ρασούλη και του Πυθαγόρα.  Προς το τέλος του 1980 κυκλοφορεί ο δίσκος του «Για μια Μέρα Ζωής» που είναι ο τελευταίος του.

Από το φθινόπωρο του ‘81, πάσχει από περικαρδίτιδα και νεφρική ανεπάρκεια και μετά την νοσηλεία του εδώ, αναχωρεί για τη Μόσχα. Εκεί τον βρίσκει το πρώτο εγκεφαλικό επεισόδιο τον Ιούνιο του 1982 και το Σεπτέμβριο το δεύτερο, το οποίο είναι και το μοιραίο.

Στην μουσική διαδρομή του, συνεργάστηκε, εκτός από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και με πολλούς στιχουργούς και ποιητές, όπως: Νίκο Γκάτσο, Κωστούλα Μητροπούλου, Γιάννης Νεγρεπόντη,  Δημήτρη Χριστοδούλου, Τάσο Λειβαδίτη,  Μάρω Λήμνου, Φώντα Λάδη, Μανώλη Ρασούλη και άλλους. Τραγούδια του ερμήνευσαν οι: Γιώργος Νταλάρας, Γιάννης Πουλόπουλος, Αλέκα Μαβίλη, Μανώλης Μητσιάς, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Γιάννης Πάριος, Ζωή Φυτούση, Γιάννης Καλατζής, Λίτσα Διαμάντη, Μαρίζα Κωχ, Βασίλης Παπακωνσταντίνουο, Γιώργος Μούτσιος,  και πολλοί άλλοι.

Ο Μάνος Λοίζος είχε παντρευτεί δυο φορές: τη στιχουργό και συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας Μάρω Λήμνου (γνωστή και με το όνομα Μάρω Λοΐζου), με την οποία απόκτησε την πολυαγαπημένη του κόρη Μυρσίνη, και την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη. Τα τραγούδια του, λιτά και έντεχνα, είναι γεμάτα λυρισμό και τρυφερότητα γι’ αυτό και έγιναν αθάνατες επιτυχίες.

Advertisement

Ευγένιος Σπαθάρης 1924-2009

Ευγένιος Σπαθάρης

Ο Ευγένιος Σπαθάρης γεννήθηκε στην Κηφισιά στις 02 Ιανουαρίου του 1924 και ήταν καλλιτέχνης του ελληνικού θεάτρου σκιών, ένας από τους πιο σημαντικούς καραγκιοζοπαίχτες και ζωγράφος.

Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του άρχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική και ιδιαίτερα με τους ήρωες του θεάτρου σκιών, από τους πρωτοπόρους του οποίου ήταν ο πατέρας του, Σωτήρης Σπαθάρης, ο οποίος απεβίωσε το 1974.

Το γεγονός αυτό τον εξοικείωσε με το καλλιτεχνικό αυτό είδος και ξεκίνησε να δίνει ο ίδιος παραστάσεις, αρχικά στη διάρκεια της κατοχής, σε θέατρα της Αθήνας, σε πρεσβείες, στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη κ.α..

Ευγένιος Σπαθάρης 1924-2009
ΟΕυγένιος Σπαθάρης.

Από τότε, έδωσε πληθώρα παραστάσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του εξωτερικού, συμμετέχοντας σε διεθνή φεστιβάλ και συνέδρια ειδικά για το θέατρο σκιών.

Παρουσίασε πολλά έργα με ήρωα τον Καραγκιόζη, τόσο ως άψυχο υλικό (φιγούρες ηρώων), όσο και σε έμψυχη (ζωντανή) παράσταση με ηθοποιούς, στο Κρατικό Θέατρο Β. Ελλάδος, στο «Ελληνικό Χορόδραμα», στο Θέατρο Χατζώκου (Θεσσαλονίκη), στο Θέατρο Συντεχνίας κ.α. με τις παραστάσεις «Το ταξίδι», «Το καταραμένο φίδι», «Ο δικτάτορας», «Ο Αλέκος με τα κυδώνια» κ.ά.

Το 1970 κυκλοφόρησε 13 εικονογραφημένα τεύχη (των 2 δρχ. έκαστο) με μαυρόασπρες φιγούρες και έγχρωμο εξώφυλλο. Ενώ το 1979 παρουσιάστηκε από τις εκδόσεις Νεφέλη το επιτυχημένο βιβλίο του «Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων» με εφτά έργα και εφτά περιλήψεις (τα τέσσερα δικά του και τα τρία του πατέρα του Σωτήρη).

Από το 1962 κυκλοφόρησαν 10 έργα του σε δίσκους 45 στροφών από την His Master’s Voice, ενώ ακολούθησαν άλλοι 2 δίσκοι 33 στροφών από τη Μinos-EMI αρχές της δεκαετίας του ’80, και άλλες έξι παραστάσεις σε 6 αντίστοιχα CD από τη Legend το 2002.

Το 1950 ο Ευγένιος Σπαθάρης πραγματοποιεί την πρώτη του συμμετοχή σε κινηματογραφική ταινία, στο “Πικρό Ψωμί” του Γρηγόρη Γρηγορίου. Έπαιξε έργα του στην κρατική τηλεόραση από το 1966 μέχρι το 1992. Κάποια από τα έργα του αυτά κυκλοφορούσαν μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ’90 σε βιντεοκασέτες, ενώ τις ημέρες του θανάτου του ξεκίνησε συμπτωματικά η κυκλοφορία τους σε DVD.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης ήταν μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και του Ινστιτούτου Παγκοσμίου Θεάτρου της UNESCO. Έκανε περιοδείες σε πολλές χώρες λαμβάνοντας μέρος σε διάφορα φεστιβάλ και συνέδρια όπως: Παρίσι, Λιέγη, Ρώμη, Κάιρο, Λονδίνο, Κοπεγχάγη. Αλλά και ως ζωγράφος έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις ατομικές και ομαδικές στην Αθήνα, Ζυρίχη, Παρίσι και Νέα Υόρκη.

Τιμήθηκε με το Βραβείο Ρώμης (1962), με το Α’ Μετάλλιο του Πρίγκιπα του Μοντ, το Α’ Βραβείο Πολωνίας (1978), το Α’ Μετάλλιο Τοσκανίνι (Ιταλία) το 1978 κ.α. Τέλος, το 2007 τιμήθηκε ιδιαίτερα από το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού για τη μεγάλη του προσφορά στο καλλιτεχνικό αυτό είδος, για το οποίο του αναγνωρίστηκε ο τίτλος του μεγάλου δασκάλου.

Το 1991 ιδρύθηκε το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου, το οποίο λειτουργεί συστηματικά από το 1996, με στόχο την προβολή του θεάτρου σκιών και του καραγκιόζη.

Στις 6 Μαΐου του 2009 και ενώ βρισκόταν στο Ινστιτούτο Γκαίτε Αθηνών για να παραστεί σε εκδήλωση προς τιμήν του, έχασε την ισορροπία του και έπεσε από σκάλες, με αποτέλεσμα να υποστεί πολλά κατάγματα και να δημιουργηθεί σοβαρό αιμάτωμα στον εγκέφαλο, με την κατάστασή του να χαρακτηριστεί ως κρίσιμη.

Τελικά, στις 9 Μαΐου, ο Ευγένιος Σπαθάρης ύστερα από τρεις ημέρες νοσηλείας απεβίωσε, σε ηλικία 85 ετών.

Η σορός του εξετέθη σε λαϊκό προσκύνημα στο Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών και η κηδεία έγινε στις 13 Μαΐου του 2009, στο Μαρούσι, με δημόσια δαπάνη.

Advertisement

Γιώργος Χατζηνάσιος

giorgos xatzinasios ena piano fones
giorgos xatzinasios ena piano fones

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 19 Ιανουαρίου του 1942 και μεγάλωσε σε ένα «μουσικό» σπίτι, αφού ο πατέρας του, Αγάπιος Χατζηνάσιος, ήταν ένας από τους καλύτερους σαξοφωνίστες της εποχής, ο οποίος μύησε τον γιο του στην τζαζ και την ελεύθερη έκφραση. Η κλασική μουσική παιδεία του ξεκίνησε στο Μακεδονικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, όταν ήταν 6 χρονών και συνεχίστηκε στο Κρατικό Ωδείο της πόλης. Όταν ήρθε στην Αθήνα φοίτησε στο Ωδείο Αθηνών και στο Εθνικό Ωδείο και αργότερα συνέχισε τις μουσικές σπουδές του στο Παρίσι.

Σολίστ, μαέστρος, αλλά προπαντός συνθέτης, ο Γιώργος Χατζηνάσιος χάραξε μια λαμπρή καλλιτεχνική πορεία και αγαπήθηκε μέσα από τα τραγούδια του όσο λίγοι Έλληνες συνθέτες. Κάθε τραγούδι του και επιτυχία, κάθε δίσκος γεμάτος με σουξέ, που αντέχουν στο χρόνο.

Οι συνεργασίες του με στιχουργούς και τραγουδιστές, δεν θα μπορούσαν να ήταν καλύτερες. Ήταν ακόμα οι εποχές, που συνθέτες, στιχουργοί, τραγουδιστές, συνεργάζονταν και κατέθεταν ομαδικά την ψυχή τους στο αποτέλεσμα. Ο Νίκος Γκάτσος, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, η Σώτια Σώτου, η Λίνα Νικολακοπούλου, η Σέβη Τηλιακού, είναι μερικοί από τους εκλεκτούς στιχουργούς που συνεργάστηκε. Τραγουδιστές όπως η Μαρινέλλα, η Βίκυ Μοσχολιού, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Στράτος Διονυσίου, ο Σταμάτης Κόκκοτας, ο Δημήτρης Μητροπάνος, η Χάρις Αλεξίου, η Νάνα Μούσχουρη, η Αλέκα Κανελλίδου, ο Γιάννης Πάριος, και  πολλοί άλλοι ερμήνευσαν τα τραγούδια του. Ωστόσο ο ίδιος λέει ότι η «τραγουδίστρια του» ήταν η Δήμητρα Γαλάνη, με την οποία συνεργάστηκε για 15 ολόκληρα χρόνια με έξη μεγάλους δίσκους και με πολλές συναυλίες.

Αρχικά, και για 3-4 χρόνια έπαιζε πιάνο στην ορχήστρα του Μουζάκη, και στη συνέχεια του Κώστα Καπνίση. Παράλληλα, συμπλήρωνε συνθέσεις άλλων. Ωστόσο, το 1971 έγραψε τη μουσική για την ταινία της Φίνος Φιλμ «Οι Αμαρτωλοί» (1971), και την ίδια χρονιά για τρεις ακόμα ταινίες του Φίνου («Διακοπές στο Βιετνάμ», «Σ’Αγαπώ», «Εσχάτη Προδοσία»). Το 1972 κυκλοφόρησε και ο πρώτος μικρός δίσκος του με το τραγούδι «Κρίμα το μπόι σου» σε στίχους της Στέβης Τηλιακού, που έγινε επιτυχία μέσα από τη φωνή της Μαρινέλλας. Από εκεί και πέρα η μία επιτυχία διαδεχόταν την άλλη και o ένας δίσκος ακολουθούσε τον άλλον.

Το 1977, το τραγούδι του «Μάθημα Σολφέζ» συμμετείχε στη Eurovision. Οι δύο δίσκοι που έκανε με τη Μαρινέλλα, «Η Μαρινέλλα του Σήμερα» (1978) και «Για Σένα τον Άγνωστο» (1983) έγιναν χρυσοί και πλατινένιοι. Η Όπερα του «Ελ Γκρέκο», καθώς και η  βυζαντινή τριλογία του «Το Χρονικό της Αλώσεως», έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό με επιτυχία. Ωστόσο, ο ίδιος θεωρεί έργο ζωής του τη συμφωνική καντάτα, «Ωδή στον Μέγα Αλέξανδρο» με ερμηνευτές τον Πέτρο Γαϊτάνο και τον Γρηγόρη Βαλτινό, που παρουσιάσθηκε στο Μέγαρο Μουσικής, στις Πυραμίδες της Αιγύπτου, στο Ηρώδειο και στο ΚΘΒΕ.

Μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 50 περίπου δίσκοι του, ενώ έχει γράψει μουσική και τραγούδια για 38 κινηματογραφικές ταινίες, για 25 θεατρικά έργα και για πολλές επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές. Έχει δώσει πολλά κονσέρτα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει τιμηθεί: με «Χρυσό Δίσκο», «Χρυσή Νότα» από την εταιρία International Phonogram, Β΄ Βραβείο σύνθεσης και ενορχήστρωσης στο 10ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, βραβείο στο φεστιβάλ της Γαλλίας «Rose d’Or», καθώς και με πολλές άλλες διακρίσεις.

Advertisement

Γιάννης Μαρκόπουλος

giannis markopoulos simera eimaste oloi poliorkimenoi apo tin ypoteleia
giannis markopoulos simera eimaste oloi poliorkimenoi apo tin ypoteleia

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος είναι από τους μεγαλύτερους Έλληνες συνθέτες. Έχοντας δεχτεί από νωρίς επιδράσεις από τη μουσική της Κρήτης και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και από την κλασική μουσική, έχει προσφέρει ένα ποιοτικό έργο μισού περίπου αιώνα, που ζωντανεύει τις άφθαρτες πηγές της ελληνικής μουσικής, σε συνδυασμό με την οικουμενική μουσική εξέλιξη. Ένα έργο, που απλώνεται από το έντεχνο τραγούδι έως μουσική για συμφωνική ορχήστρα. Με τη μουσική παιδεία του, συνδυασμένη με τη γενικότερη μόρφωση του, τις ανησυχίες του και της αγάπη του για την Ελλάδα, αναζήτησε τις ρίζες της ελληνικής μουσικής και χρησιμοποίησε στις ενορχηστρώσεις του όργανα, όπως το σαντούρι, την κρητική λύρα, το κανονάκι.

Γεννήθηκε το 1939 στο Ηράκλειο της Κρήτης, από αστούς Κρητικούς γονείς και έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Ιεράπετρα. Από οκτώ χρονών ξεκίνησε μαθήματα βιολιού και κλαρίνου. Το 1956 συνέχισε τις μουσικές σπουδές του στο Ωδείο Αθηνών, με δάσκαλο του τον Γεώργιο Σκλάβο και τον καθηγητή του βιολιού Joseph Bustidui. Παράλληλα, ξεκίνησε κοινωνικές και φιλοσοφικές σπουδές στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ σύντομα έκαναν την εμφάνισή τους οι  μουσικές  συνθέσεις του. Το 1963 βραβεύεται στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την μουσική του στην ταινία  “Μικρές Αφροδίτες” του Νίκου Κούνδουρου, και τον ίδιο χρόνο παίζονται τα μουσικά του έργα “Θησέας”, “Χιροσίμα” και τα “Τρία Σκίτσα για Χορό”.

Το 1965 συνεργάζεται για πρώτη φορά με τη Φίνος Φιλμ, για τη μουσική της ταινίας “Οι Εχθροί” του Ντίνου Δημόπουλου. Ακολουθούν άλλες τρεις συνεργασίες του με τον Φίνο μέχρι το 1967, όπου επιβάλλεται στην Ελλάδα η δικτατορία και ο Γιάννης Μαρκόπουλος αναχωρεί για το Λονδίνο. Εκεί, εμπλουτίζει τις μουσικές του γνώσεις με την Αγγλίδα συνθέτρια Elisabeth Lutyens και ξεκινάει η φιλία του με τον συνθέτη Γιάννη Χρήστου, από τον οποίο δέχεται μουσικές επιδράσεις. Στην Αγγλία συνθέτει την κοσμική καντάτα “Ήλιος ο Πρώτος”, σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, αλλά και μουσική για τη “Λυσιστράτη” του Αριστοφάνη,  την “Τρικυμία” του Σαίξπηρ – που ανεβαίνει από το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, σε σκηνοθεσία David Jones – και τρία συμφωνικά έργα. Το αγγλικό κοινό τον καταχειροκροτεί στις εμφανίσεις του.

Το 1969 επιστρέφει στην Αθήνα και υλοποιεί το μουσικό του όραμα, καταθέτοντας μουσικά έργα που χαρακτηρίζονται στο σύνολό τους ως νέα πρόταση και τομή, για τη μέχρι τότε ελληνική μουσική πραγματικότητα. Ιδρύει ένα νέο και ιδιόμορφο ορχηστικό σχήμα, και οι αρχές του για επιστροφή στις ελληνικές ρίζες παίρνουν διαστάσεις καλλιτεχνικού κινήματος. Την ίδια χρονιά ξεκινά και η λαμπρή του συνεργασία με τον Νίκο Ξυλούρη, με πρώτο τους δίσκο το «Χρονικό» και δεύτερο τα «Ριζίτικα» το 1971. Το τραγούδι αυτού του δίσκου «Πότε θα κάνει ξαστεριά» και «Μπήκαν στην πόλη οι Οχτροί» καθώς και η μοναδική φωνή του Ξυλούρη, γίνονται σύμβολα της αντίστασης. Την ίδια εποχή ιδρύει την ορχήστρα «Παλίντονος αρμονία», συνδυάζοντας συμφωνικά όργανα με ελληνικά.

Το 1971 παρουσιάζει τα έργα του στη μπουάτ-στούντιο «Λήδρα» με νέους τραγουδιστές και μουσικούς από το χώρο της παραδοσιακής μουσικής, τους οποίους διδάσκει τον τρόπο ερμηνείας των τραγουδιών του.  Ο χώρος του κέντρου κατακλύζεται καθημερινά από διανοούμενους, νέους και μεγαλύτερους, παρά τα εμπόδια της τότε εξουσίας. Με τη μεταπολίτευση παρουσιάζει τα έργα του στο «Κύτταρο». Οι εμφανίσεις του και στα δύο αυτά κέντρα, δίπλα στους συνεργάτες του Νίκο Ξυλούρη, Παύλο Σιδηρόπουλο, Δόμνα Σαμίου, και άλλους δεξιοτέχνες της παραδοσιακής μουσική, έχουν μείνει θρυλικές. .Τα τραγούδια του «Οι Οχτροί», «Τα Λόγια και τα Χρόνια», «Τα Χίλια Μύρια Κύματα», «Ο Γίγαντας», «Το Καφενείον η Ελλάς» και πολλά άλλα, γίνονται σύμβολα και μύθοι όπως άλλωστε συμβαίνει με τα μουσικά του έργα: «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», «Ο Στράτης ο Θαλασσινός», «Ήλιος ο Πρώτος», «Θητεία και Μετανάστες» – με τραγούδια σε ποίηση και στίχους Σολωμού, Σεφέρη, Ελύτη, Σκούρτη, Θεοδωρίδη αλλά και δικούς του.

Το 1976 συνθέτει τη μουσική για την τηλεοπτική σειρά του ΒΒC «Who pays the Ferryman?» και η επιτυχία του μουσικού θέματος παραμένει στην κορυφή του βρετανικού Hit-Parade για μήνες.  Στα επόμενα χρόνια η δημοτικότητα του εκφράζεται με αλλεπάλληλες συναυλίες ανά τον κόσμο, ενώ οι νέες κυκλοφορίες μεγάλων δίσκων του αυξάνονται.

Στην καλλιτεχνική του παραγωγή, σημαντική θέση έχει η μουσική του για το θέατρο και τον κινηματογράφο: μουσική για έργα του Ευριπίδη, του Αριστοφάνη, του Μενάνδρου, του Σαίξπηρ, του Τσέχωφ, του Μπέκετ αλλά και σύγχρονων Ελλήνων δραματουργών, και για ταινίες του Κούνδουρου, του Ντασέν, του Κοσμάτου, του Μανουσάκη, του Σκαλενάκη, του Γρηγορίου και άλλων.

Τη δεκαετία του 1980 δημιουργεί μια σειρά από έργα μουσικής δωματίου, κουαρτέτα, σονάτες, κομμάτια για βιολί και πιάνο, έργα ενόργανης μουσικής, ορατόρια και κύκλους τραγουδιών.  Το 1994 συνθέτει ένα από τα πιο σημαντικά του έργα, τη «Λειτουργία του Ορφέα» – για φωνή, χορωδία και ορχήστρα – που απευθύνεται φιλοσοφικά στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση.

Τον Ιανουάριο του 2013 τιμήθηκε με το βραβείο Φειδιππίδης  από το ομογενειακό κοινωφελές ραδιόφωνο “cosmos FM”, ένα βραβείο που έχει δοθεί σε δημιουργούς διεθνούς εμβέλειας. Το Σεπτέμβριο του 2013 έδωσε συναυλία στο Ηρώδειο με τίτλο «Με λογισμό και μ’ όνειρο», τρεις λέξεις του Δ. Σολωμού που τις οικειοποιείται, για όποια σύγχρονη δράση μπορεί να κάνει τη χώρα μας ν’ αλλάξει πορεία.

Μέχρι σήμερα, ο Γιάννης Μαρκόπουλος συνεχίζει ακούραστα και αδιάκοπα να δημιουργεί και να μας ταξιδεύει με τις παραστάσεις του. Σύζυγός του είναι η τραγουδίστρια και συνεργάτιδά του, Βασιλική Λαβίνια.

Advertisement

Walter Lassally 1926-2017

Walter Lassally

Ο Walter Lassally (Γουόλτερ Λάσαλι) ήταν Γερμανός κινηματογραφιστής, βρετανικής καταγωγής, φωτογράφισε μερικές από τις σπουδαιότερες ταινίες στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου και κατέκτησε το Όσκαρ ασπρόμαυρης φωτογραφίας για την ταινία «Ζορμπάς» του Μιχάλη Κακογιάννη.

Γεννήθηκε στο Βερολίνο από Γερμανό πατέρα κινηματογραφιστή και Πολωνέζα μητέρα στις 18 Δεκεμβρίου του 1926. Το 1939 εγκαταστάθηκε στην Αγγλία, όπου σπούδασε μηχανικός και εκπαιδεύτηκε στην τέχνη της φωτογραφίας. Ξεκίνησε να δουλεύει ως βοηθός καμέραμαν σε διάφορες ταινίες και ντοκιμαντέρ και άρχισε να δραστηριοποιείται στο κίνημα του Free Cinema, που εκείνη την εποχή αποκτούσε δύναμη στην Αγγλία.

Από το 1950, εργάστηκε σαν διευθυντής φωτογραφίας, συνεργαζόμενος με εκλεκτούς σκηνοθέτες όπως οι Lindsay Anderson, Karl Reisz, Tony Richardson, καταφέρνοντας να δημιουργήσει έναν τρόπο φωτογραφίας αντίστοιχο με το νεορρεαλισμό της Ιταλίας και τη νουβέλ βανγκ της Γαλλίας.

Το 1954 γνωρίστηκε με τον Μιχάλη Κακογιάννη στις Κάννες, με τον οποίο συνεργάστηκε στις ταινίες του. Μετά το γύρισμα της ταινίας «Το Τελευταίο Ψέμμα» παραγωγής Φίνος Φιλμ, συνεργάστηκε με τον Φίνο σε τέσσερις ακόμη ταινίες, όπως: «Μανταλένα» (1960), «Η Λίζα και η Άλλη» (1961), καθώς και «Η Αλίκη στο Ναυτικό» (1961), η οποία ήταν η πρώτη έγχρωμη ταινία της Φίνος Φιλμ, αλλά και η πρώτη έγχρωμη του Walter Lassally, η οποία γυρίστηκε δύο χρόνια πριν την βραβευμένη με όσκαρ σκηνοθεσίας ταινία «Tom Jones» (1963). H τελευταία συνεργασία του με τον Φίνο ήταν στην ταινία «Ηλέκτρα» του Μιχάλη Κακογιάννη το 1962.

Walter Lassally

Το 1964 ο Lassally κατέκτησε το Όσκαρ Φωτογραφίας για την ταινία «Ζορμπάς» του Μιχάλη Κακογιάννη και έγινε παγκοσμίως περιζήτητος. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με σπουδαίους σκηνοθέτες όπως ο Ismail Merchant, ο James Ivory και άλλους. Το 1967 σκηνοθέτησε το εξαιρετικό ντοκυμαντέρ «Greeks» για τους Έλληνες μετανάστες.

Το 1998 αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να εγκατασταθεί μόνιμα στην Κρήτη, την οποία είχε λατρέψει από τα γυρίσματα του Ζορμπά. Από τότε, ζει μόνιμα στο χωριό Σταυρός της μεγαλονήσου. Το αγαλματίδιο του Όσκαρ που είχε κατακτήσει το είχε παραχωρήσει στην ταβέρνα «Χριστιάνα», μέχρι το 2012 που λέγεται ότι έλιωσε λόγω μεγάλης πυρκαγιάς που έπιασε στην ταβέρνα.

Συνολικά έχει φωτογραφήσει περισσότερες από εκατό ταινίες και ντοκυμαντέρ. Το 2009 η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη οργάνωσε εκδήλωση-αφιέρωμα στο σύνολο της δουλειάς του. Στα 85 του χρόνια έκανε το ντεμπούτο του και σαν ηθοποιός παίζοντας στην ταινία «Πριν τα Μεσάνυχτα» του  Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ που γυρίστηκε στη Μάνη και στην Πύλο.

Ο Walter Lassally έφυγε από τη ζωή στις 23 Οκτωβρίου 2017, σε ηλικία 90 ετών.

Advertisement

O Γκιωνάκης με τις δημόσιες σχέσεις

Photo4 1
Photo4 1

O Γιάννης Γκιωνάκης ανήκει σε μια ιδιάζουσα «πάστα» ηθοποιών του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, που άφησαν το δικό τους στίγμα σε αυτόν. Ωστόσο οι ηθοποιοί αυτοί ποτέ δεν απόλαυσαν τη φήμη που δικαιούνταν, ίσως γιατί δεν τα πήγαιναν καλά σε αυτό που σήμερα λέμε «δημόσιες σχέσεις».

Γιατί, πώς αλλιώς να δικαιολογήσει κάποιος το γεγονός ότι ο Γκιωνάκης συνεργάστηκε ελάχιστες φορές – δεν πρέπει να είναι πάνω από 5- με τον Φιλοποίμην Φίνο; Προφανώς και δεν ήταν θέμα ταλέντου – ο Γκιωνάκης είχε μπόλικο από αυτό. (Ποιος θα ξεχάσει την ανεπανάληπτη ερμηνεία του στα «Κίτρινα Γάντια»;).

Μια από τις σπάνιες συνεργασίες του Γκιωνάκη με τον Φίνο και την Finos Film ήταν στην ταινία «Η ωραία του κουρέα», μια εξαιρετική κωμωδία του 1969, στην οποία συμμετείχαν σπουδαίοι ηθοποιοί της εποχής όπως οι Μάρθα Καραγιάννη, Αλέκος Τζανετάκος, Χρόνης Εξαρχάκος, Σωτήρης Μουστάκας, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Νίκος Τσούκας, Νίτσα Μαρούδα, Αιμιλία Υψηλάντη, Κατερίνα Γώγου, Μαρία Μπονέλου, Νικήτας Πλατής, Αθηνόδωρος Προύσαλης, κ.α.

Μάλιστα, η ταινία σηματοδότησε και την εξομάλυνση των σχέσεων της Μάρθας Καραγιάννη με την Finos Film, οι οποίες είχαν διαταραχθεί όταν στην προηγούμενη ταινία «Γοργόνες και Μάγκες», ο σκηνοθέτης της Γιάννης Δαλιανίδης, είχε βάλει το όνομά της ηθοποιού στους τίτλους της ταινίας πιο πίσω από ότι η ίδια ήθελε.

Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξει δυσφορία εκ μέρους της, η οποία όμως πέρασε σε δεύτερη μοίρα όταν ο Ντίνος Δημόπουλος, σκηνοθέτης της ταινίας «Η ωραία του κουρέα» της έκανε πρόταση να πρωταγωνιστήσει πλάι στον Γκιωνάκη.

Η υπόθεση του έργου ήθελε τον κουρέα Γιάννη και την  κομμώτρια Μάρθα να είναι ερωτευμένοι και να θέλουν να παντρευτούν. Όμως ο Γιάννης πρέπει πρώτα να παντρέψει τις τέσσερις αδελφές του, στόχος εξαιρετικά δύσκολος, αφού δεν υπάρχει η απαιτούμενη προίκα. Η Μάρθα, με την πονηριά της, αναλαμβάνει να βρει τους κατάλληλους γαμπρούς για κάθε μια αδελφή ξεχωριστά, και εξασφαλίζει την προίκα, δίνοντας το σπίτι του Γιάννη ως αντιπαροχή.

Εξαιρετική ηθογραφία εποχής, που στηλίτευε ένα κοινωνικό στερεότυπο η τήρηση του οποίου δεν ήταν πάντα εύκολη, αφού δημιουργούσε παρεξηγήσεις και στενάχωρες καταστάσεις στις οικογένειες και στον κοινωνικό τους περίγυρο.

Στην ταινία τραγουδούσαν οι Γιάννης Πουλόπουλος, Πόπη Αστεριάδη, Γιώργος Χατζηαντωνίου, Δάκια Βάλβη, ενώ η μουσική ήταν του Νίκου Μαμαγκάκη και το σενάριο του Λάκη Μιχαηλίδη. «Η ωραία του κουρέα» έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους της Αθήνας στις 31 Μαρτίου 1969 και στην πρώτη προβολή της έκοψε 228.142 εισιτήρια.

Advertisement

Όταν το πρωτογενές πλεόνασμα αποτελέσει σεναριακή βάση

hqdefault 32
hqdefault 32

Mπορεί άραγε το…πρωτογενές πλεόνασμα (γνωστός ο όρος, μη μου πείτε…) να αποτελέσει τη σεναριακή βάση για μία ολόκληρη ταινία; Πριν απαντήσετε επηρεασμένοι από τη σημερινή δύσκολη πραγματικότητα, μάθετε ότι η απάντηση είναι… «ναι».

Κι αυτό συνέβη το 1958, όταν η Finos Film γύρισε την ταινία «Μια ζωή την έχουμε», η οποία έμελλε να μείνει στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφους για πολλούς και διάφορους λόγους.

Μερικοί από αυτούς είναι το γεγονός ότι μαζί με την Δημήτρη Χορν πρωταγωνιστούσε μια διάσημη ξένη ηθοποιός, το ότι το σενάριο αφορούσε άλλους πρωταγωνιστές από αυτούς που τελικά είχε η ταινία, ενώ ένας άλλος λόγος είναι το πολύ υψηλό budget για την εποχή της. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή και πρώτα από όλα από το…πλεόνασμα.

Το σενάριο ήθελε έναν φτωχό και δειλό ταμία μιας τράπεζας (Δημήτρης Χορν), να ανακαλύπτει το εξαιρετικά μεγάλο χρηματικό ποσό των 1.101.101,10 δραχμών ως πλεόνασμα. Ενώ αρχικά σκοπεύει να το αναφέρει, η συμπεριφορά του διευθυντή της τράπεζας απέναντί του, τον ωθεί τελικά στο να το καταχραστεί.

Ξοδεύει αφειδώς τα χρήματα με την φιλοχρήματη ερωμένη του αφεντικού του (Υβόν Σανσόν), μέχρι που αποκαλύπτεται και καταλήγει στη φυλακή. Εκεί, θα αρχίσει η εξιστόριση των γεγονότων στον φύλακα του κελιού του (Βασίλης Αυλωνίτης).

Καθώς, όμως, αναμένει τη δίκη του, ανακαλύπτει ότι από ένα παιχνίδι της τύχης, έχει μια ολοκληρη περιουσία στην κατοχή του, και έτσι καταφέρνει να ξεπληρώσει το χρέος του και να φύγει για το εξωτερικό. Όπως είπαμε μαζί με τον Χόρν, πρωταγωνιστούσε η διάσημη Ιταλίδα ηθοποιός Υβόν Σανσόν, η οποία όμως ήταν ελληνικής καταγωγής.

Παρόλα αυτά η ίδια δεν ήξερε καλά ελληνικά και στην ταινία ντουμπλαρίστηκε από την ηθοποιό Θεανώ Ιωαννίδου. Μάλιστα, το πραγματικό επίθετο της Σανσόν ήταν…Σαπουντζάκη.

Αρχικοί πρωταγωνιστές της ταινίας ήταν ο Βασίλης Λογοθετίδης και η Αλίκη Βουγιουκλάκη, όμως αφενός ο Λογοθετίδης ήταν πολύ άρρωστος και δεν μπορούσε να παίξει, αφετέρου ο ρόλος της Αλίκης αποφασίστηκε τελικά να δοθεί σε ευρωπαία σταρ για να προωθηθεί η ταινία στο εξωτερικό. Έτσι Βουγιουκλάκη και Λογοθετίδης δεν πρωταγωνίστησαν τελικά ποτέ μαζί σε ελληνική ταινία.

Το σενάριο και η σκηνοθεσία ήταν του Γιώργου Τζαβέλλα, ενώ άλλοι ηθοποιοί που πλαισίωσαν Χορν και Σανσόν ήταν οι Βασίλης Αυλωνίτης, Χρήστος Τσαγανέας, Περικλής Χριστοφορίδης, Λαυρέντης Διανέλλος, Κούλης Στολίγκας, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Τζόλυ Γαρμπή, Σταύρος Ιατρίδης, Ράλλης Αγγελίδης, Νίκος Φέρμας, Νίκη Λινάρδου κ.α.

Τη μουσική έγραψαν ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Μιχάλης Σουγιούλ. Μάλιστα, το τραγούδι «Και ο Μήνας έχει Εννιά» του Σουγιούλ – από τους στίχους του οποίου πάρθηκε και ο τίτλος της ταινίας-, ερμηνεύεται από τον Νίκο Γούναρη, γνώρισε τεράστια επιτυχία και ακούγεται μέχρι σήμερα. Η ταινία προβλήθηκε για πρώτη φορά στις 8 Μαϊου του 1958 και στην πρώτη προβολή της έκοψε 98.584 εισιτήρια σε Αθήνα-Πειραιά.

Advertisement

Μία ματιά και εδώ..

Η πρώτη ταινία στην Ελλάδα που ασχολήθηκε με τον αντρικό ομοερωτισμό

Άγγελος
Αξίζει να αφιερώσω ένα άρθρο μου για  την ταινία Άγγελος του Γιώργου Κατακουζηνού, την πρώτη ταινία στην Ελλάδα που ασχολήθηκε με τον ανδρικό ομοερωτισμό,...

Θόδωρος Κατσαδράμης 1929-2024

Έλια Καλλιγεράκη
Ο Θόδωρος Κατσαδράμης είδε το φως της ζωής στη Δόξα Αρκαδίας στις 20 Μαΐου 1929. Ο ταλαντούχος ηθοποιός έλαβε μέρος σε δεκάδες παραστάσεις και...