Ο Γιάννης Φέρτης είναι ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Πρωταγωνιστής από τη δεκαετία του 1960 έως και σήμερα σε κλασικά και σύγχρονα θεατρικά έργα, στην πρόζα και το αρχαίο δράμα.
Γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1938 στην Αθήνα. Κατάγεται από το ορεινό χωριό Δάφνη του Νομού Φθιώτιδας. Αποφοίτησε από τη σχολή Θεάτρου Τέχνης Κάρολου Κουν το 1958. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο ένα χρόνο αργότερα στο έργο “Η Ηλικία της Νύχτας” του Ι. Καμπανέλλη και ακολούθησαν έργα όπως “Όρνιθες” του Αριστοφάνη, “Ευρυδίκη” του Ζ. Ανούιγ, “Γλυκό Πουλί της Νιότης” του Τ. Ουίλιαμς (στο πλευρό της Μελίνας Μερκούρη), “Επικίνδυνη Στροφή” του Τζ. Πρίσλεϊ, “Άσκηση Πέντε Δακτύλων” του Π. Σάφερ, “Το θαύμα της Άννας Σάλιβαν” του Γ. Γκίμπσον, “Μικρή μας πόλη” του Θ. Γουάϊλντερ με την Ε. Λαμπέτη (σε σκηνοθεσία Μ. Πλωρίτη), “Πέγκ Καρδούλα Μου” του Τζ. Μάνερς, “Μια Ιστορία του Ιρκούτσκ” του Α. Αρμπούζωφ με τον Α. Αλεξανδράκη, “Ένας μήνας στην Εξοχή” του Ι. Τουργκένιεφ, “Ο Δικέφαλος Αετός” του Ζ. Κοκτώ. Στη συνέχεια έπαιξε “Βάκχες” του Ευριπίδη στο ΚΘΒΕ και στο Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο, του οποίου έγινε συνιδρυτής και εμφανίστηκε στα έργα “Καπιταίν Σελ Καπιταίν Εσό” του Ρ. Σερζ και “Η Μάνα” του Μπέρτολντ Μπρεχτ.
Από το 1967 και για μια δεκαετία, ως θιασάρχης μαζί με την Ξένια Καλογεροπούλου ανέβασε σημαντικά έργα όπως “O Γλάρος” Α. Τσέχωφ, “Αφροδίτη και Ντέτεκτιβ” του Π. Σάφερ, “Καημένε μου Μάρικ” του Α. Αρμπούζωφ, “Ο Σοβαρός Κύριος Ερνέστος” του Ο. Ουάιλντ, “Η Ηδονή της Τιμιότητας” του Λ. Πιραντέλλο, “Οι Πεταλούδες είναι Ελεύθερες” του Λ. Γκερς, “Ο Επιθεωρητής” του Ν. Γκόγκολ, “Το Αυγουστιάτικο Φεγγάρι” του Τ. Πάτρικ, “Λουβ” του Μ. Σίσγκαλ, “Φτωχέ Φονιά” του Π. Κόχουτ, “Ο Άνθρωπος Το κτήνος και Η Αρετή” του Λ. Πιραντέλλο, “Ο Δάσκαλος” του Μπ. Μπρεχτ, “Βρικόλακες” του Ε. Ίψεν.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 συνεργάστηκε με το θίασο Βουγιουκλάκη– Παπαμιχαήλ στο “Το Νυφικό Κρεβάτι” του Γ. Χάρντογκ, με το θίασο Καρέζη-Καζάκου στην “Παναγία των Δολαρίων” του Γκ. Κάνιν και με τους Μ. Κατράκη και Μ. Μερκούρη στο έργο “Συντροφιά με τον Μπρεχτ” του Μπ. Μπρεχτ. Το 1980 συμπρωταγωνίστησε και πάλι στο πλευρό της Μ. Μερκούρη στο “Γλυκό Πουλί της Νιότης” του Τ. Ουίλιαμς.
Τη δεκαετία του 1980 ως θιασάρχης στο θέατρο «Αθηνά» πρωταγωνίστησε στα έργα: “Μπεντ” του Μ. Σέρμαν, “Το Τέλος της Κυρίας Τσέϋνι” του Φ. Λόνσντεη, “Το Παιχνίδι του Έρωτα” του Σ. Μωμ, “Οργισμένα Νιάτα” του Τ. Όσμπορν, “Το Πιο Αληθινό” του Τ. Στόπαρντ, “”Αμαντέους” και “Μαύρη Κωμωδία” του Π. Σάφερ, “Επικίνδυνες Σχέσεις” του Κ. Χάμπτον.
Μετά το δικό του θίασο, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, πρωταγωνίστησε στις παραστάσεις “Ξενοδοχείο ο Παράδεισος” του Ζ. Φεϊντώ, “Λοκαντιέρα” του Κ. Γκολντόνι και “Καινούρια Σελίδα” του Ν. Σάιμον, ενώ συμμετείχε στις επιθεωρήσεις “Γελάς Ελλάς Αγελάς” το 1987 και “Χορός Οζαλόγγου” το 1988.
Ιδιαίτερα γόνιμη ήταν η συνεργασία του με το “Αμφι-Θέατρο” του Σπύρου Ευαγγελάτου, όπου πρωταγωνίστησε με μεγάλη επιτυχία σε κλασσικά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας: “Βόυτσεκ” του Γκ. Μπύχνερ (1990), “Άμλετ” του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1991 & 1992) και “Φάουστ” του Γ. Γκαίτε (2000).
Μετά το “Αμφι-Θέατρο”, ακολούθησε η συνεργασία του με το φημισμένο Ρώσο σκηνοθέτη Γιούρι Λιουμπίμοφ στα έργα του Α. Τσέχωφ “O Γλάρος” (1993 & 1994) και “O Βυσσινόκηπος” (1995), καθώς και στους “Δανειστές” του Α. Στρίντμπεργκ” (1994). Στη συνέχεια πρωταγωνίστησε στις παραστάσεις “Δον Ζουάν” του Μολιέρου (1997), “Ούτε Κρύο ούτε Ζέστη” (1998) του Ξ. Κρετς. Την ίδια χρονιά (1998) συμμετείχε στην παράσταση – αφιέρωμα στον μεγάλο ποιητή Γ. Σεφέρη “Όπου και να ταξιδέψω…” (στιγμές και μνήμες Γιώργου Σεφέρη), ενώ το 2003 συμμετείχε στη μουσική παράσταση – αφιέρωμα των μαθητών της σχολής του Θεάτρου Τέχνης στους Κ. Κουν και Μ. Χατζηδάκη “Ο Ύμνος στους Θεούς ας Πάει”.
Το 2003 επιστρέφει στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν με την παράσταση “Προσωπική Συμφωνία” του Ρ. Χάργουντ, η οποία γνωρίζει μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία. Κάτω από την ίδια θεατρική στέγη πρωταγωνίστησε στις παραστάσεις “Το Πορτραίτο του Όσκαρ Ουάιλντ” του Μ. Μακλιαμόρ (2004), “Η Επιστροφή” του Τζ. Κόνραντ (2007), όπου έλαβε το Θεατρικό Βραβείο Κοινού, “Ο Δρόμος Περνάει από Μέσα” του Ι. Καμπανέλλη (2011 & 2013), ενώ εμβληματική ήταν η ερμηνεία του στον “Πατέρα” του Α. Στρίντμπεργκ (2012).
Τη δεκαετία του 2000 και του 2010, πέραν των παραστάσεων του Θεάτρου Τέχνης, συνεργάστηκε με διάφορα θεατρικά σχήματα (Απλό Θέατρο, Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, Θέατρο Κ. Δανδουλάκη, Θέατρο Δ. Χορν) και πρωταγωνίστησε στο “Θαυματοποιό” του Μπ. Φρίελ (2000 & 2001), όπου έλαβε το Βραβείο Ερμηνείας “Αιμίλιος Βεάκης”, στα έργα του Άντον Τσέχωφ “Οι Τρεις Αδερφές” (2004), “Ο Βυσσινόκηπος” (2009), “O Θείος Βάνιας” (2014 & 2015), στην “Επιστροφή της Γηραιάς Κυρίας” του Φ. Ντύρενματ (2008) και στο “Θεό της Σφαγής” της Γ. Ρεζά (2010).
Στον κινηματογράφο πρωταγωνίστησε σε περισσότερες από 25 ταινίες. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1961 στην ταινία “Ποια Είναι η Μαργαρίτα” με τη Τζένη Καρέζη. Την επόμενη χρονιά ερμήνευσε τον Ορέστη στην “Ηλέκτρα” σε σκηνοθεσία Μ. Κακογιάννη, ταινία που απέσπασε 25 διεθνείς διακρίσεις (μεταξύ των οποίων και υποψήφια για Όσκαρ ξένης ταινίας). Το 2008 κέρδισε το Βραβείο Α΄Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία του στην Ταινία “Σκλάβοι στα Δεσμά τους” σε σκηνοθεσία Α. Λυκουρέση. Πρωταγωνίστησε επίσης σε πλήθος τηλεοπτικών σειρών, με σημαντικότερες τη “Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια” και τον “Συμβολαιογράφο”.
Το 2003 συμμετείχε ως αφηγητής με τη “Λαϊκή Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης” στην παρουσίαση του “Άξιον Εστί – Πνευματικό Εμβατήριο” στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού και σε λοιπές συναυλίες ανά την Ελλάδα καθώς και στο αφιέρωμα στον ποιητή Γ. Ρίτσο που παρουσιάστηκε στη Μακρόνησο. Το 2014 συμμετείχε ως αφηγητής στο μεγάλο ορχηστρικό έργο με θεματικό χαρακτήρα, για αφηγητή, σολίστες, χορωδία και ορχήστρα “Μέρες Επιταφίου”, που βασίστηκε στο πρωτότυπο κείμενο του Νίκου Γκάτσου και μελοποίηση του Δ. Παπαδημητρίου.
Το 1971 μαζί με την Αφροδίτη Μάνου κυκλοφόρησαν το ντουέτο ”Σαν με κοιτάς”. Το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε ως ηχητική επένδυση για την ταινία ”Εκείνο το καλοκαίρι” και συμπεριλήφθηκε σε αρκετά album μέχρι και σήμερα. Το 1972 συμμετείχε ως αφηγητής στο τραγούδι “Τι να Θυμηθώ τι να Ξεχάσω” με ερμηνευτή τον Γ. Νταλάρα. Το 2000 συμμετείχε ως αφηγητής στο CD του Π. Γαϊτάνου “Η πηγή της Ζωής”, ενώ το 2008 συμμετείχε στο “Τραγούδι του παλιού Καιρού” του Μ. Μητσιά από το Δίσκο “Αργοναύτες”.
Με την ιδιαίτερα εκφραστική φωνή του έχει “ντύσει” πληθώρα διαφημίσεων στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο.
Φιλμογραφία
- Αγάπη και θύελλα
(1961) …Δημήτρης - Ποια είναι η Μαργαρίτα
(1961) …Πέτρος Μπεζαντρής - Ηλέκτρα
(1962) …Ορέστης - Η Πρώτη Αγάπη
(1964) - Ο ανήφορος
(1964) ….. Αλέξης Γεράνης - Στη σκιά μιας άλλης
(1964) …Στέφανος - Εγκατάλειψη
(1965) ….. Αλέξης - Το μπλόκο
(1965) …Άρης - Με τη λάμψη στα μάτια
(1966) …Νικολός Ντάκας - Ο ζεστός μήνας Αύγουστος
(1966) ….. Ιάσων Φλίππου - Πονηρός πράκτωρ Καραγκιόζης (1966) …. Νιόνιος
- Από τα Ιεροσόλυμα με αγάπη
(1967) …. Αλέξης - Η ώρα της δικαιοσύνης
(1967) ….. Γιάννης Γιαρούκος - Κατάρα είναι ο χωρισμός
(1967) - Ένα κορίτσι αλλιώτικο από τα άλλα
(1968) …. Ζήσης - Καρδιά που λύγισε από τον πόνο
(1968) …Κώστας Βρανάς - Ο μεγάλος διχασμός
(1968) ….. Γιώργος Ρουβής - Αδυναμίες
(1969) …Στέφανος - Νυφοπάζαρο
(1969) - Αγάπη για πάντα
(1970) …Δημήτρης - Αυτοί που μίλησαν με το θάνατο
(1970) ….. Κώστας Βενέτης - Οι εγωιστές
(1971) ….. αδελφός του Βασίλη - Υποβρύχιο Παπανικολής
(1971) ….. Βασίλης Ασλάνογλου, αξιωματικός πολεμικού ναυτικού - Αντάρτες των πόλεων
(1972) ….. Φώτης Καλαντζής – Κώστας Αλεξάνδρου - Το ευτυχισμένο πρόσωπο της Λεωνόρας
(1982) - Ερμούπολη η πρώτη πόλη του Αιγαίου (1983) ….. αφηγητής
- Υπόγεια διαδρομή
(1983) ….. Κώστας Καββαδίας - Αδιόρθωτη Έλσα (1990) ….. Μάνος
- Ὀνειρα γλυκά
(2002) ….. Αντώνης - Σκλάβοι στα δεσμά τους
(2008) ….. Κόντες, Αλέξανδρος Οφιιμάχος