Η ταινία, “Νόμος 4000” έκανε πρεμιέρα στις 29 Οκτωβρίου 1962 και ήρθε 4η ανάμεσα σε 82 ταινίες με 118.841 εισιτήρια στη σεζόν 1962-1963.
Το Νομοθετικό Διάταγμα 4000/1958, γνωστό ευρέως ως Νόμος 4000, άρχισε να εφαρμόζεται στις 10 Σεπτεμβρίου του 1958, όταν τέσσερις νεαροί που είχαν κατηγορηθεί για πράξεις εξύβρισης, διαπομπεύτηκαν στους δρόμους της Αθήνας, κουρεμένοι σύρριζα και δεμένοι με χειροπέδες, με έναν από αυτούς να φοράει πινακίδα που έγραφε: «Είμεθα τεντυ-μπόυς και πετάξαμε γιαούρτι κατά γυναικός».
Αυτό έδωσε στον Γιάννη Δαλιανίδη την ευκαιρία να γράψει και να σκηνοθετήσει μία από τις καλύτερες ταινίες του με θέμα την ανήσυχη νεολαία της εποχής, στην οποία υπάρχουν η σκηνή με το γιαούρτωμα και η σκηνή της δημόσιας διαπόμπευσης του μαθητή με το ξυρισμένο κεφάλι που αποτελούν ντοκουμέντα.
Ο περίφημος Νόμος 4000 περί τεντιμποϊσμού, θεσπίστηκε από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1958 και ήταν το διάταγμα που καθόριζε την αντιμετώπιση των νεαρών που ήταν γνωστοί ως τεντιμπόις. Οι «τεντιμπόηδες» θεωρούνταν επικίνδυνοι λόγω της συμπεριφοράς τους, που χαρακτηριζόταν αναιδής και προκλητική από την τότε κυβέρνηση.
Η αστυνομία συνελάμβανε όσους νεαρούς θεωρούσε ότι διέπρατταν εξύβριση, τους οδηγούσε στο κρατητήριο, τους κούρευε με την ψιλή, τους έσκιζαν τα παντελόνια και στη συνέχεια τους περιέφεραν στο δρόμο. Ο νόμος δέχτηκε έντονη κριτική γιατί προήγαγε τη διαπόμπευση. Ο Νόμος 4000 καταργήθηκε το 1983 από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η τελευταία φορά που εφαρμόστηκε ήταν το 1981 από την κυβέρνηση του Γεωργίου Ράλλη.
Το θέμα (που έχει αρκετές ομοιότητες με την ταινία Αλήθεια με την Μπριζίτ Μπαρντό που είχε προβληθεί την προηγούμενη χρονιά με ελληνικό τίτλο Όσα δεν έσβησε ο άνεμος) παρουσιάζει την άσεμνη ζωή μιας παρέας νέων που οι γονείς τους δεν φροντίζουν για την ανατροφή τους και τις συνέπειες που έχουν οι πράξεις τους, τόσο στους ίδιους όσο και στην κοινωνία.
Η ταινία γίνεται σούπερ επιτυχία και έτσι την επόμενη χρονιά, ο Γιάννης Δαλιανίδης αναλαμβάνει να κάνει ακόμα μία ταινία για την ανήσυχη νεολαία της εποχής. Παίρνει ως βασικό θέμα το νόμο 4000 και γύρω του πλάθει ένα από τα καλύτερα σενάριά του.
Νόμος 4000: Οι άγνωστες αποκαλύψεις
1ον. Η σκηνή της έκτρωσης για πολλά χρόνια ήταν κομμένη από τις τηλεοπτικές μεταδόσεις.
2ον. Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος δίνει μία συγκλονιστική ερμηνεία όταν παρακαλάει την “Βούλα” να τον βοηθήσει (Αναγκάζομαι να ταπεινωθώ σε σένα για να μην ρεζιλευτώ σε όλο τον κόσμο) ενώ η Χέλμη ως Βούλα αφήνει εποχή με το σπαρακτικό Κύριε καθηγητή.
3ον. Είναι η τρίτη ταινία της Ζωής Λάσκαρη (πρώτη ο Κατήφορος, δεύτερη Ο ατσίδας) και η δεύτερη από τις τέσσερις συνολικά που έπαιξε ζευγάρι με τον Βαγγέλη Βουλγαρίδη.
4ον. Ο Βαγγέλης Βουλγαρίδης έπαιξε σε 10 μόνο ταινίες, οι πέντε σε παραγωγή Φίνος Φιλμ.
5ον. Ο Νόμος 4000 είναι η τελευταία συνεργασία του Βασίλη Διαμαντόπουλου με τη Φίνος Φιλμ.
6ον. Η Κατερίνα Χέλμη συνεργάστηκε με τον Γιάννη Δαλιανίδη σε τρεις ταινίες: Νόμος 4000, Χωρίς ταυτότητα, Ίλιγγος.
7ον. H ταινία περιέχει τολμηρές σκηνές -και ως θέμα- για την εποχή και ήταν ακατάλληλη, με αριθμό άδειας 12436/22.9.62. Είναι η 58η ταινία της Φίνος Φιλμ.
8ον. Ο νόμος και η ποινή του «εν χρω» κουρέματος επέστρεψε κατά τη διάρκεια της επταετίας, εποχή του κινήματος των μπίτνικς και των χίπις. Με διαταγή του υπουργού Παιδείας Θεοφύλακτου Παπακωνσταντίνου όσοι νεαροί «μπίτνικς» ήταν μακρυμάλληδες και συλλαμβάνονταν από την αστυνομία, θα υφίσταντο κούρεμα εν χρω.
9ον. Ο Νόμος 4000 καταργήθηκε το 1983 από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η τελευταία φορά που εφαρμόστηκε ήταν το 1981 από την κυβέρνηση του Γεωργίου Ράλλη.
10ον. Μικρό ρόλο στο φιλμ έχει και ο Θάνος Σουγιούλ, γιος του μεγάλου συνθέτη Μιχάλη Σουγιούλ.
Για την ιστορία να πούμε ότι ο Θάνος ήταν μέλος του μουσικού γκρούπ Juniors,και έχασε τη ζωή του σε αυτοκινητικό δυστύχημα στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας (άλλοι αναφέρουν την Εθνική οδό Αθηνών – Λαμίας) το απόγευμα της Κυριακής 10 Οκτωβρίου 1965.
11ον. Στη ταινία «Νόμος 4000»,στη σκηνή του λαϊκού κέντρου,ακούγεται το τραγούδι «Ρίξε μου μια διπλοπενιά» του Μίμη Πλέσσα, που ερμηνεύει η Κατερίνα Τζοβάρα, ενώ στην ορχήστρα διακρίνεται,να προσπαθεί να παίξει το μπουζούκι του, ο κορυφαίος Μάρκος Βαμβακάρης.
12ον. Όσο για τις περιοχές των Αθηνών που γυρίστηκε το φιλμ αξίζει να αναφέρουμε ότι το υποτιθέμενο σπίτι του Αυστηρού καθηγητή Βασίλη Διαμαντόπουλου είναι στην οδό Μιχαήλ Βόδα 138, το στενό που προσπαθούν να κλέψουν το αυτοκίνητο είναι Μιχαήλ Βόδα & Λαέρτιου Διογένους ενώ η παρέα των μαθητών γιαουρτώνει τον καθηγητή επί της οδού Λαέρτιου Διογένους.
13ον. Στη στήλη “Κινηματογράφος” ο Μάριος Πλωρίτης παρουσίασε την ταινία τρίτη κατά σειρά, αν και ήταν η μόνη ελληνική ταινία πρώτης προβολής εκείνη την εβδομάδα. Πρώτη παρουσίασε την ταινία, “Αδόλφος Χίτλερ, η άνοδος και η πτώσις του” και δεύτερη το “Θαύμα της Άννυ Σαλλιβαν”.
14ον. Η σκηνή τόσο του γιαουρτώματος όσο και της δημόσιας διαπόμπευσης του μαθητή με το ξυρισμένο κεφάλι, αποτελούν ντοκουμέντα εποχής.
15ον. Το σάουντρακ της ταινίας, ήταν εξαιρετικό αλλά δεν κυκλοφόρησε ποτέ ως ολοκληρωμένο έργο του Μίμη Πλέσσα.
