“Η Φίνος Φιλμ παρουσιάζει την πρώτη της αστυνομική ταινία αξιώσεων”. Έτσι διαφήμιζε η Φίνος Φιλμ το 1960 την ταινία “Ο θάνατος θα ξανάρθει” που αποτελεί την πρώτη -και μοναδική σε αυτό το είδος- αστυνομική ταινία στιλ φιλμ νουάρ, ένα είδος που είχε γνωρίσει μεγάλη επιτυχία στο ασπρόμαυρο Χόλιγουντ.
Το σενάριο είναι του Νίκου Φώσκολου, ο οποίος γράφει ένα έργο στα πρότυπα των βιβλίων της Άγκαθα Κρίστι και προσθέτει τα δικά του στοιχεία που τον έκαναν γνώριμο κι αγαπητό στα επόμενα χρόνια.
Η πλοκή της ιστορίας συμβαίνει σε ένα απομονωμένο σπίτι κάπου στην Κύπρο (πριν τη διχοτόμηση, ένα επιπλέον συν για την ταινία στην εποχή μας), όπου δολοφονείται ένας Εγγλέζος ταξίαρχος και η τοπική αστυνομία, συγχρόνως με έναν ντετέκτιβ και την βοηθό του, προσπαθούν να ανακαλύψουν τον ένοχο μεταξύ των ενοίκων του σπιτιού, που είναι η οικογένεια του, ένας γιατρός και το υπηρετικό προσωπικό.
Η ταινία με τις ανατροπές της και το αποκαλυπτικό φινάλε, κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή μέχρι το τέλος.
“Ο θάνατος θα ξανάρθει” ήταν το πρώτο θεατρικό έργο που έγραψε ο Νίκος Φώσκολος και ανέβηκε δύο χρόνια πριν μεταφερθεί στον κινηματογράφο, το 1959, από το Αθηναϊκό Θέατρο που ανέβαζε αστυνομικά έργα (είχε προηγηθεί το αστυνομικό έργο του Ιάσονα Βροντάκη, “Η γυναίκα με το πράσινο βέλο” που παίχτηκε Ιούνιο με Αύγουστο).
Στις 21 Αυγούστου ανεβαίνει “Ο θάνατος θα ξανάρθει” που σκηνοθετεί ο Ίων Νταϊφάς. Τους βασικούς ρόλους είχαν η Ελένη Χατζηαργύρη, ο Πέτρος Φυσσούν, ο Λιάκος Χριστογιαννόπουλος (που ήταν και ο ιδρυτής του Αθηναϊκού Θεάτρου), ο Γιάννης Μιχαλόπουλος, η Μαργαρίτα Λαμπρινού, η Νάντια Χωραφά, η Καίτη Χρονοπούλου, ο Σταύρος Παράβας, η Ελεάνα Απέργη, ο Σπύρος Καλογήρου κ.α.
Η παράσταση σημειώνει επιτυχία και ολοκληρώνει τον κύκλο της, δύο μήνες μετά, στις 11 Οκτωβρίου 1959.
Ο Φίνος που ήθελε να γυρίσει ένα ελληνικό αστυνομικό φιλμ νουάρ, παίρνει το θεατρικό του Νίκου Φώσκολου και το δίνει στον Γιώργο Νότα και τον Ερρίκο Θαλασσινό να το διασκευάσουν για το σινεμά. Αναθέτει κιόλας στον Ερρίκο Θαλασσινό να το σκηνοθετήσει.
Ο Ερρίκος Θαλασσινός είχε σκηνοθετήσει μέχρι τότε τέσσερις ταινίες σε μικρές εταιρίες, με πιο γνωστή “Το ραντεβού της Κυριακής” όπου έπαιζαν ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ και η Δέσπω Διαμαντίδου που θα παίξουν και στη ταινία του Φίνου.
Ήταν εκείνοι άλλωστε που σύστησαν τον Ερρίκο Θαλασσινό στον Φίνο. Ο Ερρίκος Θαλασσινός μετά την ταινία “Ο θάνατος θα ξανάρθει” θα σκηνοθετήσει περισσότερες από 30 ταινίες και θα επιστρέψει στη Φίνος Φιλμ δέκα χρόνια μετά για να γυρίσει τις καλύτερες και πιο αντιπροσωπευτικές ταινίες του, το “Ένας ξένοιαστος παλαβιάρης” και τον “Τσαρλατάνο” με τον Θανάση Βέγγο και το “Ένας νομοταγής πολίτης” με τον Σωτήρη Μουστάκα.
Ας επιστρέψουμε όμως στο 1961 και στην ταινία “Ο θάνατος θα ξανάρθει”. Ο Νίκος Φώσκολος μπορεί να έγραψε το έργο, όμως δεν θα διαβεί την πόρτα της Φίνος Φιλμ. Θα χρειαστεί να περάσει τέσσερα χρόνια περιπλάνησης σε άλλες εταιρίες μέχρι να τον φωνάξει ο Φίνος και να υπογράψει αποκλειστικό συμβόλαιο στην αρχή ως σεναριογράφος και πολύ σύντομα και ως σκηνοθέτης.
Η συνεργασία του Νίκου Φώσκολου με τη μεγαλύτερη και σπουδαιότερη εταιρία παραγωγής ελληνικών ταινιών, θα επισφραγιστεί με 22 ταινίες, από το 1965 ως το 1973. Η επιβλητική μουσική είναι του Αργύρη Κουνάδη (η μοναδική του συνεργασία με τη Φίνος Φιλμ) και η φωτογραφία του Νίκου Δημόπουλου, βασικού συνεργάτη της Φίνος Φιλμ.
Η διανομή για την ταινία, δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Οι σίγουροι ήταν ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ και η Δέσπω Διαμαντίδου που τότε ήταν ζευγάρι στη ζωή.
Η Δέσπω Διαμαντίδου -που την αποκαλούσαν χαρακτηριστικά “η διανοούμενη” όχι μόνο γιατί ήταν η πλέον μορφωμένη πρωταγωνίστρια της ελληνικής σκηνής και της οθόνης αλλά και για την προσφορά της στη φιλολογία με τις μεταφράσεις έργων του παγκόσμιου ρεπερτορίου- γνωρίστηκε με τον Παπαμιχαήλ όταν εκείνος ήταν στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου και συμμετείχε σε παράσταση που εκείνη πρωταγωνιστούσε.
Η Δέσπω με τις γνώσεις της και τη μόρφωσή της εντυπωσιάζει τον νεαρό Δημήτρη και το ειδύλλιο αρχίζει. Εκτός από το θέατρο, θα παίξουν μαζί και σε 11 ταινίες: “Το τελευταίο ψέμα”, “Το ραντεβού της Κυριακής”, “Η Αλίκη στο ναυτικό”, “Μανταλένα”, “Μην ερωτεύεσαι το Σάββατο”, “Το τεμπελόσκυλο”, “Κόκκινα Φανάρια”, “Ποτέ την Κυριακή”, “Ποτέ δεν σε ξέχασα”, “Ο λουστράκος” και “Ο θάνατος θα ξανάρθει”.
Για το βασικό γυναικείο ρόλο της ταινίας επιλέγεται η Νέλη Αγγελίδου στη δεύτερη και τελευταία της συνεργασία με τη Φίνος Φιλμ μετά “Το ποτάμι” το 1958.
Το καστ ολοκληρώνουν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, ο οποίος στις διαφημιστικές καταχωρήσεις γράφεται δεύτερος μετά τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, ενώ στους τίτλους μπαίνει στο τέλος με την ένδειξη “και ο”, η Μέλπω Ζαρόκωστα στη δεύτερη συνεργασία της με τη Φίνος Φιλμ μετά “Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο”.
Ο Θανάσης Μυλωνάς στη μοναδική ταινία που γύρισε με τη Φίνος Φιλμ, η πρωτοεμφανιζόμενη Άννα Τάρη που θα παίξει και στην “Προδομένη αγάπη” το 1962 και μετά θα χαθούν τα ίχνη της, ο Βασίλης Ανδρονίδης, ο Νίκος Μπιρμπίλης, ο Χρήστος Τσαγανέας, ο Γιώργος Μπέλλος (που πολλά χρόνια μετά θα ιδρύσει το Θέατρο Μπέλλος στην Πλάκα) και η Ελένη Μαβίλη που μετά τη σύντομη καριέρα της ως ηθοποιός, θα κάνει δεύτερη καριέρα ως σεναριογράφος (και ως σκηνοθέτις) με τα σίριαλ του Μega στα ΄90ς που άφησαν εποχή “Χάι Ροκ”, “Λαβ Σόρι” και “Τζιν και τσέρι”. Οι περισσότεροι προέρχονται από το Θέατρο Τέχνης του Κουν.
Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ είχε ήδη παίξει δίπλα στην Αλίκη Βουγιουκλάκη στην “Αστέρω“, στο “Ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο”, στην “Αλίκη στο ναυτικό”, στην “Μανταλένα” αλλά και στη “Θεία από το Σικάγο”, στην “Κυρά μας τη μαμή”, στην πρώτη έγχρωμη ελληνική ταινία “Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας”, στο “Ποτέ την Κυριακή” και στα “Χαμένα όνειρα”.
Την ίδια περίοδο με τα γυρίσματα της ταινίας, παίρνει την απόφαση να εγκαταλείψει οριστικά το Εθνικό Θέατρο μετά από τριάντα παραστάσεις που τον αναδεικνύουν ως τον πιο δημοφιλή ζεν πρεμιέ πρωταγωνιστή και να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στο ελεύθερο θέατρο.
Αποφασίζει λοιπόν -με την καθοδήγηση της Δέσπω Διαμαντίδου στην επιλογή των έργων- να κάνει μία μεγάλη περιοδεία σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο με τέσσερα εναλλασσόμενα έργα στο ρεπερτόριό του. Η περιοδεία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1962 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 1963.
Η επιτυχία της ήταν τεράστια και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ καθιερώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές του θεάτρου και του κινηματογράφου.
Η ταινία, “Ο θάνατος θα ξανάρθει” κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα. Το ημερολόγιο έδειχνε 9 Απριλίου 1961. Έκοψε 43.658 εισιτήρια και ήρθε στην 11η θέση σε 58 ταινίες.
