Καλός ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος, αλλά δεν πούλαγε εκτός συνόρων. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζαμε.
Ένας χρυσοχόος παρασύρεται από κάποιον απατεώνα και για τα μάτια μιας ωραίας που του κάνει την ερωτευμένη, φτιάχνει μια κάλπικη λίρα, σπαταλώντας τις οικονομίες του. Ωστόσο η λίρα κάνει μπαμ από μακριά ότι είναι κάλπικη και ο χρυσοχόος αποφασίζει να την ξεφορτωθεί. Την πασάρει σ’ ένα ζητιάνο δήθεν τυφλό κι έτσι ξεκινά η πρώτη από τις τέσσερις ιστορίες της κάλπικης λίρας που συνδέονται με ένα κοινό αφηγητή.
Η “Κάλπικη λίρα” του Γιώργου Τζαβέλλα γυρίστηκε το 1954 και προβλήθηκε τον επόμενο χρόνο κάνοντας ρεκόρ εισιτηρίων για την εποχή εκείνη. Ταυτόχρονα έκανε καριέρα και στο εξωτερικό αφού μόνο στη Σοβιετική Ένωση παίχτηκε σε 1000 αίθουσες ταυτόχρονα.
Μία από τις μεγαλύτερες διακρίσεις της ταινίας υπήρξε αυτή του Ζορζ Σαντούλ, που την κατατάσσει μέσα στις 1.000 καλύτερες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου, όλων των εποχών. Ενώ στην 1η Ιανουαρίου του 1985, 28 κριτικοί τη συμπεριέλαβαν μέσα στις 10 καλύτερες ελληνικές ταινίες όλων των εποχών.
Η ταινία κλείνει με τον αφηγητή να λέει: «Αν και κάλπικη δεν είναι η λίρα σε αυτή την ιστορία… κάλπικο είναι, γενικά, το χρήμα…»
Οι διεθνείς διακρίσεις όμως δεν σταματούν εδώ αφού η “Κάλπικη λίρα”…
- Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας
- Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Μπάρι
- Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Μόσχας
- Επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών
- Επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ Karlovy Vary
Στις 15 Απριλίου του 2012, η ταινία επανακυκλοφόρησε στις αίθουσες των κινηματογράφων. Γεγονός που αποτελούσε μία ακόμα πρωτοπορία για την ταινία, καθώς τέτοια επανακυκλοφορία δεν είχε ξαναγίνει σε ελληνική ταινία. Αυτή την πρωτοβουλία την πήρε ο κινηματογραφικός οργανισμός Καραγιάννης – Καρατζόπουλος, που ανέλαβε την ψηφιοποίηση της ταινίας. Σε αυτή τη μορφή προστέθηκε και χρώμα, σε σκηνές όπου εμφανίζεται η λίρα.
