Ο νομοταγής Σωτήρης Μουστάκας και το πλαστό διαβατήριο

Σωτήρης Μουστάκας
Advertisement

Δύο ήταν οι ταινίες που ο ίδιος ο Σωτήρης Μουστάκας θεωρούσε τις κορυφαίες του στιγμές στον ελληνικό κινηματογράφο.

Advertisement

Η πρώτη ήταν ο «Ζορμπάς» του Μιχάλη Κακογιάννη. Η δεύτερη ήταν η ταινία «Ένας νομοταγής πολίτης», η οποία δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη, καθώς διέθετε έντονα στοιχεία κοινωνικής σάτιρας, σε μια περίοδο αμέσως μετά την μεταπολίτευση, με τον Μουστάκα σε έναν κωμικοδραματικό ρόλο.

Γυρίστηκε το 1974, σε μια ταραγμένη πολιτικά και κοινωνικά εποχή, όταν η χώρα και οι πολίτες της προσπαθούσαν να βρουν και πάλι τον προσανατολισμό τους, μετά από 7 χρόνια σκληρής δικτατορίας, που είχε ισοπεδώσει τη χώρα από κάθε άποψη.

Στην ταινία ο Μουστάκας υποδύονταν τον Γρηγόρη Μοναχογιό, ένα νέο 35 ετών, ο οποίος ήταν υπάλληλος σε μια κατασκευαστική εταιρεία, στην οποία τον εκμεταλλεύονται και τον χλευάζουν.

Το χειρότερο ωστόσο ήταν ότι και στην προσωπική του ζωή ήταν αντιμέτωπος με ένα περιβάλλον καταπίεσης και δυστυχίας, αφού η μητέρα του, ο θείος του και γενικά ο κοινωνικός του περίγυρος δεν τον αφήνουν να παντρευτεί την αγαπημένη του Ιουλία – την υποδύονταν η εξαιρετική Νόρα Κατσέλη -, επειδή προηγουμένως εκείνη είχε και άλλες σχέσεις.

Η καταπίεση όμως έχει πάντα ολέθρια αποτελέσματα και έτσι μια μέρα, προσπαθώντας να σπάσει το πλέγμα που τον καθιστά δέσμιο μιας τέτοιας ζωής, επιδίδεται σε σπατάλες των χρημάτων που αποταμίευσε, φάρσες προς τους καταπιεστές του και μια μανία εκδίκησης προς όσους τον έβλαπταν. Μετά από μια επιτυχία στη δουλειά του, τον διορίζουν γενικό διευθυντή της εταιρείας, ωστόσο αυτό ήταν κάτι που δεν μπόρεσε να διαχειριστεί.

Κορυφαία στιγμή ο λόγος που βγάζει στα στελέχη της εταιρείας, μετά την ανάληψη της νέας του θέσης, ο οποίος εξελίσσεται σε έναν παραληρηματικό λόγο υπέρ της ελευθερίας.

Η συνέχεια ήταν προδιαγεγραμμένη: Κατάθλιψη και εγκλεισμός του Γρηγόρη σε μια μονάδα ψυχικής θεραπείας.

Ωστόσο, μόνο η αγαπημένη του Ιουλία θα καταφέρει να του συμπαρασταθεί εκεί. Ανεπανάληπτη η τελευταία σκηνή του έργου, με την Ιουλία να τον συναντά στην κλινική, υπό τους ήχους του υπέροχου τραγουδιού του Γιώργου Χατζηνάσιου «Άνοιξε το παράθυρο», το οποίο ερμήνευσε μοναδικά ο Αντώνης Καλογιάννης. Εκτός από τον Μουστάκα και την Κατσέλη, στην ταινία πρωταγωνιστούσαν ακόμα οι Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Βαγγέλης Καζάν, Βασίλης Ανδρεόπουλος, Γιώργος Κυρίτσης, Άννα Ανδριανού, Ειρήνη Κουμαριανού κ.α.

Το σενάριο της ταινίας ήταν του Κώστα Μουρσελά, η σκηνοθεσία του Ερρίκου Θαλασσινού και η παραγωγή της Finos Film. Παρά την μεγάλη αξία της, η ταινία στην πρώτη της προβολή δεν πήγε πολύ καλά, κόβοντας μόλις 69.143 εισιτήρια. Ο Σωτήρης Μουστάκας ωστόσο αποτελεί μια πολύ ξεχωριστή περίπτωση έλληνα ηθοποιού. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι σπατάλησε το μεγάλο του ταλέντο σε αμφίβολης ποιότητας δουλειές, σε αμφιλεγόμενες θεατρικές επιθεωρήσεις, ενώ ο Φίνος δεν ασχολήθηκε ποτέ μαζί του όσο του άξιζε.

Σαφώς και έπαιξε σε σπουδαίες ταινίες και άφησε κορυφαίες ερμηνείες ως παρακαταθήκη, ωστόσο σίγουρα μπορούσε πολύ περισσότερα. Ως ηθοποιό τον ανακάλυψε τυχαία ο Νίκος Σταυρίδης το 1954, όταν ο τελευταίος βρέθηκε στην Κύπρο με τον θίασό του για σειρά παραστάσεων. Στο θέατρο βρέθηκε και ο 14χρονος τότε Μουστάκας, ο οποίος πήγε να ζητήσει αυτόγραφο από τον Σταυρίδη και όταν τον πλησίασε άρχισε να τον μιμείται με τόση επιτυχία που ο Σταυρίδης ξαφνιάστηκε ευχάριστα. «Εσύ παιδάκι μου έχεις μεγάλο ταλέντο κωμικού» του είπε.

Η παράσταση συνεχίστηκε και κάποια στιγμή ο Σταυρίδης τη διακόπτει και λέει: «Κάπου εδώ πρέπει να είναι ο Σωτηράκης που ήρθε πριν στο καμαρίνι μου για αυτόγραφο. Να ανέβει παρακαλώ στη σκηνή». Ο Μουστάκας ξαφνιάζεται αλλά δεν τα χάνει. Ανεβαίνει στη σκηνή, ο Σταυρίδης του δίνει το μικρόφωνο και του ζητά να αυτοσχεδιάσει.

Εκείνη την ώρα το μικρόφωνο αρχίζει να μικροφωνίζει και ο Μουστάκας παίρνει «πάσα» και αρχίζει να κάνει αστεία, προκαλώντας πάταγο και κάνοντας όλο το θέατρο να ξεκαρδίζεται από τα γέλια. Μετά την παράσταση, ο Σταυρίδης λέει στην Μουστάκα ότι δεν πρέπει να αφήσει το ταλέντο του να πάει χαμένο και πρέπει να έρθει στην Αθήνα, να σπουδάσει σε σχολή υποκριτικής και ο ίδιος να τον βοηθήσει.

Τέσσερα χρόνια μετά, το βήμα αυτό είχε γίνει. Έρχεται στην Αθήνα με πλαστό διαβατήριο, πηγαίνει στο Εθνικό Θέατρο, αλλά εκεί του λένε ότι δεν κάνει για θέατρο! Δεν το βάζει κάτω όμως, μερικά χρόνια αργότερα προσπαθεί εκ νέου να μπει στο Εθνικό και αυτή τη φορά τα καταφέρνει. Την συνέχεια την γνωρίζουμε όλοι.

Η τελευταία συμμετοχή του Μουστάκα στον κινηματογράφο ήταν στη διεθνή κινηματογραφική παραγωγή «Ελ Γκρέκο» του Σμαραγδή όπου υποδύθηκε τον Τισιανό και, όπως έλεγε σε φίλους και γνωστούς, επιτέλους είχε καταφέρει να παίξει κάτι πολύ δυνατό.

Ωστόσο ο ίδιος δεν πρόβαλε να δει τον εαυτό του στην ταινία αυτή, αφού πέθανε λίγο μετά την ολοκλήρωσή της, τον Ιούνιο του 2007. Δύο μήνες μετά πέθανε και η αγαπημένη του σύζυγος Μαρία Μπονέλου, με την οποία ήταν παντρεμένος από το 1973.

Προηγούμενο άρθροΠαπούτσι από τον τόπο σου: Το γέλιο θέλει παρέα
Επόμενο άρθροΜια άλλη Ελλάδα