Περίληψη: Δύο φίλοι, ο Πετράκης και ο Παυλάρας, περιπλανόδιοι λατερναζήδες, δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα, μιας και η λατέρνα έχει αρχίσει να φαίνεται μουσειακό είδος. Έτσι, αποφασίζουν να πάνε σε ένα πανηγύρι σε κάποιο χωριό, για να βγάλουν χρήματα. Στο δρόμο συναντούν μια κοπέλα που το έχει σκάσει από το σπίτι της για να μην παντρευτεί αυτόν που της επιβάλλει ο πλούσιος πατέρας της. Τυχαία, διαβάζουν στην εφημερίδα, ότι ο πατέρας της κοπέλας δίνει πλουσιοπάροχη αμοιβή σε όποιον βρει την κόρη του. Οι δύο φίλοι όμως λυγίζουν συναισθηματικά, όταν μαθαίνουν από τη κοπέλα ότι είναι ερωτευμένη με ένα νεαρό, και την παίρνουν υπό την προστασία τους. Τελικά καταφέρνουν να σμίξουν ξανά τους δυο νέους και να συμφιλιώσουν την κοπέλα με τον πατέρα της, παίρνοντας παράλληλα και την αμοιβή.
Παρασκήνιο: Η ταινία, “Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο” προβλήθηκε τη σαιζόν 1955-1956 και έκοψε 126.530 εισιτήρια. Ήρθε στην 2η θέση σε 24 ταινίες.
-Πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση της Τζένης Καρέζη και πρώτη συνεργασία με τη Φίνος Φιλμ.
-Η ταινία βγήκε δεύτερη εισπρακτικά από το σύνολο των 22 ελληνικών ταινιών εκείνης της χρονιάς.
-Δύο χρόνια αργότερα, με προτροπή του Φίνου, ο Αλέκος Σακελλάριος γράφει και γυρίζει τη συνέχειά της με τίτλο “Λατέρνα, Φτώχεια και Γαρύφαλλο“, δημιουργώντας το πρώτο sequel στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου.
-Μεγάλο ρόλο στην ταινία έπαιξαν και τα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, τα οποία ερμηνεύουν ο Μίμης Φωτόπουλος και ο Βασίλης Αυλωνίτης. Αργότερα ηχογραφήθηκαν από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, απογειώνοντας την καριέρα του.
Κώστας Σταματίου, Εφημερίδα Η Αυγή, Δεκέμβριος 1955
-Το καλό συνεργείο της «Φίνος Φιλμ» πέτυχε αν όχι πρωτότυπες, πάντως πολύ καλές φωτογραφίες στα «εξωτερικά» γυρίσματα που προσθέτονται στο ενεργητικό του οπερατέρ Καρύδη. Ο πραγματικά μεγάλος κωμικός Βασίλης Αυλωνίτης, σε αυτή την ταινία παρουσιάζεται φωτογραφικά αγνώριστος, αλλά και η Τζένη Καρέζη (για πρώτη εμφάνιση, αρκετά καλή) ο Φωτόπουλος, ο Αλεξανδράκης κ.α. Τεχνικά, η ταινία είναι πολύ καλή κι έχει γρήγορο κι έξυπνο μοντάζ, που το φρόντισε ο Ντίνος Κατσουρίδης–η κυριότερη δουλειά στον κινηματογράφο, που τόσο την παραμελούν συνήθως οι σκηνοθέτες μας.
Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο 1955-1956
