Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου έχει κατακτήσει την δική της ξεχωριστή θέση στην ιστορία του λαϊκού τραγουδιού. Διέπρεψε ως στιχουργός κυρίως την δεκαετία του ’50, υπογράφοντας τους στίχους αξέχαστων τραγουδιών, που είχαν μελοποιήσει συνθέτες σαν τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Μανώλη Χιώτη, τον Απόστολο Καλδάρα, τον Αντώνη Ρεπάνη και τον Μπάμπη Μπακάλη.
Στην προσωπική της ζωή ήταν μια συναρπαστική και αντιφατική γυναίκα, με τα πάθη και τις αδυναμίες της, που δεν συμμορφώθηκε με τους κανόνες.
Η Ευτυχία Χατζηγεωργίου – Οικονόμου γεννήθηκε το 1893 στο Αϊδίνιο της Μικράς Ασίας το 1896 (έχουν αναφερθεί και τα χρόνια 1894 και 1896). Φοίτησε στο Γυμνάσιο της Σμύρνης και απέκτησε πτυχίο δασκάλας. Αργότερα θα την συναντήσουμε με το επώνυμο Νικολαϊδου (το επώνυμο του πρώτου της συζύγου) και τελικά ως Παπαγιαννοπούλου (το επώνυμο του δεύτερου συζύγου της).
Τα πρώτα χρόνια στην Αθήνα
Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου, αντί για δασκάλα, δούλεψε ως ηθοποιός (1926-1942). Μέσα της είχε το «μικρόβιο» της ηθοποιού και ήταν αυτό, που την οδήγησε κάποια στιγμή να παρατήσει τα πάντα, να διαλύσει τον πρώτο γάμο της και να γίνει θεατρίνα. Δούλεψε σε μπουλούκια και θεατρικές σκηνές, για καιρό μάλιστα και στο θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’40, σε μεγάλη ηλικία πλέον, άρχισε να γράφει στίχους, συνεργαζόμενη με λαϊκούς συνθέτες της εποχής.
Με τον Βασίλη Τσιτσάνη έγραψε τα πρώτα της τραγούδια (Πήρα τη στράτα κι έρχομαι, Γκιουλμπαχάρ, κ.ά.), συνεργάστηκε με τον Μανώλη Χιώτη (Ηλιοβασιλέματα, Περασμένες μου αγάπες κ.α), με τον Απόστολο Καλδάρα (Στ’ Αποστόλη το κουτούκι, Πήρα απ’ τη νιότη χρώματα, Όνειρο απατηλό κ.α) και με πολλούς άλλους συνθέτες.
Ο Μάνος Χατζιδάκις έγραψε σε στίχους της το, “Είμ’ αητός χωρίς φτερά” και ο Σταύρος Ξαρχάκος το, “Τι έχει και κλαίει το παιδί”.
Το πάθος της με την χαρτοπαιξία
Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου δεν ενδιαφέρθηκε για την υστεροφημία της και ούτε επεδίωξε την κατοχύρωση των στίχων στο όνομά της. Το μόνο που την ενδιέφερε ήταν να τα πουλάει με το κομμάτι (από 200 έως 300 δραχμές) και να διοχετεύει τα έσοδά της από την στιχουργική στο μεγάλο της πάθος που ήταν η χαρτοπαιξία.
«Εγώ γράφω τραγούδια και τα πουλώ. Από κει και πέρα δεν ανακατεύομαι αν θα πιάσουν ή όχι, αν θα βγουν ή δε θα βγουν σε δίσκους. Μόλις τα παραδώσω υπογράφω και μια δήλωση παραιτήσεως από διάφορα δικαιώματα, ας πούμε απαρνούμαι τα πνευματικά μου τέκνα» είχε δηλώσει σε μια συνέντευξή της στην εφημερίδα, “Ακρόπολις” το 1961.
Για αυτό τον λόγο δεν έχει βεβαιωθεί, πόσα από τα πολλά τραγούδια της που μελοποιήθηκαν της ανήκουν. Εκείνη την περίοδο, μέσα από τις συνεντεύξεις της, αποκάλυψε μερικά από τα τραγούδια που της ανήκαν.
Όταν διεκδίκησε την πατρότητα των στίχων για τα “Καβουράκια”, ο Βασίλης Τσιτσάνης βγήκε δημοσίως και την διέψευσε, λέγοντας ότι απλώς του είχε πάει ένα προσχέδιο, ύστερα από παραγγελία του.
«Αλλο της παρήγγειλα και άλλο μου έφερε. Εγώ το άλλαξα και το’ κανα έτσι όπως το ξέρει σήμερα όλη η Ελλάδα», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του. Αντίθετα, ο Στέλιος Καζαντζίδης παραδέχτηκε ότι οι στίχοι του τραγουδιού, “Δυο πόρτες έχει η ζωή” είναι δικοί της.
Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου πέθανε στην Αθήνα άρρωστη, γεμάτη πίκρα και ξεχασμένη απ’ τους φίλους της που τόσο βοήθησε. Κηδεύτηκε στις 08 Ιανουαρίου του 1972 στο “Νεκροταφείο Παλαιού Φαλήρου”.
Η γιαγιά μου η Ευτυχία
Το 2003, η εγγονή της Ρέα Μανέλη εξέδωσε το βιβλίο, “Η γιαγιά μου η Ευτυχία” στο οποίο αποτυπώνεται, με εξαιρετικά γλαφυρό τρόπο, η πολυτάραχη ζωή και η δυνατή προσωπικότητα της, έτσι όπως την έζησε η εγγονή της από τα παιδικά της χρόνια.
Το 2007, ο Πέτρος Ζούλιας με βάση το βιβλίο της Μανέλη έγραψε και σκηνοθέτησε τον θεατρικό μονόλογο, “Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου” τον οποίο ερμήνευσε επί σκηνής η Νένα Μεντή.
Το 2019, ο σκηνοθέτης Άγγελος Φραντζής γύρισε σε ταινία τον πολυκύμαντο βίο της με τίτλο, “Ευτυχία” με πρωταγωνίστριες την Κάτια Γκουλιώνη και την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, οι οποίες υποδύθηκαν την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου σε διαφορετικές περιόδους της ζωής της.
Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου: Οι άγνωστες ιστορίες πίσω από τα πιο διάσημα τραγούδια της
Δύο πόρτες έχει η ζωή – Στέλιος Καζαντζίδης
Ένα τραγούδι που έκανε τόσο τεράστια επιτυχία, που το 1959 σε μια πολύ δύσκολη εποχή για την Ελλάδα κατάφερε να πουλήσει 100.000 αντίτυπα, σπάζοντας το ρεκόρ του Μάνου Χατζιδάκι για το “Γαρύφαλλο στ’ αυτί”. Σε μια περίοδο που πολλοί δεν ήθελαν να παραδεχτούν ότι οι στίχοι των τραγουδιών τους ήταν της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, ο Στέλιος Καζαντζίδης το είχε δηλώσει ανοιχτά. Έτσι, τώρα γνωρίζουμε το συγκεκριμένο τραγούδι ως μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Ευτυχίας.
Μαντουβάλα – Στέλιος Καζαντζίδης
Άλλο ένα διάσημο τραγούδι του Καζαντζίδη σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου. “Μαντουβάλα” στα Ινδικά σημαίνει “γλυκό κορίτσι”, αλλά πίσω από αυτό το τραγούδι κρύβεται μια τραγική ιστορία.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν κυκλοφόρησε και το τραγούδι, το Bollywood γνώριζε τεράστια άνθηση. Έτσι, πολλές διάσημες Ινδικές ταινίες είχαν φτάσει και στο ελληνικό κοινό, ενώ κάποιοι συνθέτες διασκεύασαν τα τραγούδια των ταινιών εκείνων.
Μεταξύ αυτών και ο Καζαντζίδης που ενθουσιάστηκε με την ταινία, “Ο Αλήτης της Βομβάης” και εμπνεύστηκε από την ομορφιά της Ινδής ηθοποιού Μαντουμπάλα για να διασκευάσει την Ινδική μελωδία.
Το τραγούδι στην Ελλάδα έγινε ανάρπαστο, η “πραγματική” Μαντουμπάλα, όμως, έπασχε από μία καρδιακή πάθηση που της στέρησε τη ζωή σε ηλικία μόλις 36 ετών. Από την άλλη, η Παπαγιαννοπούλου είχε μόλις χάσει την κόρη της, δίνοντας ακόμα πιο πονεμένο νόημα στους στίχους του τραγουδιού.
Καβουράκια – Βασίλης Τσιτσάνης
Τα “καβουράκια” είναι άλλο ένα διάσημο τραγούδι της Ευτυχίας, που έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές, χωρίς να ξέρουμε ποιος το έχει γράψει. Μάλιστα, αυτό το τραγούδι είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι αποτέλεσε θέμα μεγάλης διαμάχης για τους άλλοτε φίλους Τσιτσάνη και Παπαγιαννοπούλου.
Από την μια, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου δεν είχε διεκδικήσει από την αρχή τα δικαιώματα για το τραγούδι, από την άλλη ο διάσημος συνθέτης ισχυρίζεται ότι εκείνος είχε εμπνευστεί τα λόγια και το θέμα του τραγουδιού που είχε “παραγγείλει” από την Ευτυχία, ενώ στο τέλος το τροποποίησε κιόλας.
Είμαι αϊτός χωρίς φτερά – Μάνος Χατζιδάκις
Το 1963, σε μια εποχή που οι παλιοί λαϊκοί δημιουργοί και ρεμπέτες δεν είχαν πια την τιμητική τους, καθώς ένα νέο είδος, το “έντεχνο” λαϊκό, ξεπρόβαλε, ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν από τους ανθρώπους που ήθελε να κρατήσει το “καλό” λαϊκό τραγούδι ζωντανό.
Έτσι, μελοποίησε με ενθουσιασμό τους στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, κάνοντας μάλιστα και πάλι τη διαφορά, βάζοντας το όνομα της στον δίσκο. Αυτή η κίνηση του Χατζιδάκι αποτέλεσε μια “ανάσα” για την ηλικιωμένη πλέον στιχουργό που δεν τα έβγαζε εύκολα πέρα. Στη συνέχεια, το συγκεκριμένο τραγούδι ερμηνεύτηκε από τον Μπιθικώτση, με την φωνή του οποίου έγινε και διάσημο.
Φυσικά, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου είναι υπεύθυνη για πολλές ακόμα επιτυχίες, όπως τα «Ηλιοβασιλέματα», «Περασμένες μου αγάπες», «Γυάλινος κόσμος», «Όνειρο απατηλό», «Στο τραπέζι που τα πίνω», «Ρίξτε στο γυαλί φαρμάκι», «Μου σπάσανε το μπαγλαμά», «Η διπρόσωπη», «Ένας αϊτός γκρεμίστηκε», «Συρματοπλέγματα βαριά», «Η Μαλάμω», «Πετραδάκι, πετραδάκι», «Του ντερβίση το πιοτό» και πολλά άλλα.
Στη φωτογραφία με τον τραγουδιστή, Κώστα Καρουσάκη που στάθηκε δίπλα της ως το τέλος.
Αυτές, όμως, ήταν μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες πίσω από τα πιο διάσημα ελληνικά τραγούδια, που αποδεικνύουν ότι η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου ήταν μία καταλυτική δύναμη για το ελληνικό τραγούδι, ακόμα και αν δεν το γνώριζαν οι περισσότεροι.
Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου: Θέατρο
| Έτος | Τίτλος παράστασης |
|---|---|
| 1940 | Μια νύχτα μια ζωή |
| 1940 | Οι φοιτηταί |
| 1940 | Τόπο στα νειάτα |
| 1941 | Η έχθρα |
