Η ταινία, “Το κανόνι και τ’ αηδόνι” προβλήθηκε τη σαιζόν 1968-1969 και έκοψε 24.309 εισιτήρια. Ηρθε στην 92η θέση σε 108 ταινίες.
-Σπονδυλωτή ταινία, αποτελούμενη από τρεις αυτόνομες ιστορίες με κοινό θέμα: τη συμπεριφορά των Ελλήνων όταν βρίσκονται υπό ξένο ζυγό.
-Η ταινία, “Το κανόνι και τ’ αηδόνι” κέρδισε το βραβείο σεναρίου και 3 ειδικές μνείες β’ ανδρικών ρόλων στο 9ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1968.
-Η ταινία, “Το κανόνι και τ’ αηδόνι” κέρδισε το βραβείο κριτικών καλύτερης ταινίας και σεναρίου.
Κριτική της ταινίας, “Το κανόνι και τ’ αηδόνι” από το CINEMANO
Τρεις ιστορίες από τρεις διαφορετικές περιόδους κατοχής στην Ελλάδα και την Κύπρο αφηγείται αυτή εδώ η εξόχως ενδιαφέρουσα ταινία, παρά τις αδυναμίες της, όπως και κάθε άλλη ταινία του είδους.
Σαφέστατα η πρώτη ιστορία είναι μακράν η καλύτερη από κάθε άποψη και αυτή που κάνει την ταινία να ξεχωρίζει. Η δράση στη Σύρο και οι παρεξηγήσεις που επιφέρουν μια μπουκάλα λάδι και το ρολόι της εκκλησίας είναι τραγικά σπαρταριστές και αναδεικνύουν σκηνοθετική μαστοριά και κινηματογραφική αξία, με εξαιρετικού επιπέδου αφήγηση, ερμηνείες, φωτογραφία και μοντάζ που μόνο ελληνικό σινεμά δεν θυμίζουν.
Όχι πως οι άλλες δύο ιστορίες με τον μυστικό γάμο στην Κύπρο και την επίταξη του σπιτιού ενός Έλληνα από γερμανό αξιωματικό στην Πάτρα είναι κακές, απλά είναι ο πήχυς τόσο ψηλά της πρώτης ιστορίας που οι άλλες δύο απλά δεν τη συναγωνίζονται. Παρ΄ ότι ανόμοιου ύφους και αισθητικής, στο σύνολό τους τα τρία μέρη της ταινίας εκφράζουν ξεκάθαρα το μήνυμα περί κατοχής και των μικρών αυτών πολέμων ενάντια στον κάθε μορφής και ταυτότητα κατακτητή.
Ταινία ιδιαίτερη που ξεχωρίζει από το σύνολο της ελληνικής παραγωγής και που -θα το ξαναπώ- αν είχαμε περισσότερες σαν κι αυτήν τότε θα είχαμε και ένα διαφορετικό ελληνικό σινεμά σήμερα.
Περίληψη της ταινίας, “Το κανόνι και τ’ αηδόνι”
Η πρώτη, με τίτλο “Το ρολόι”, είναι μια κωμική ιστορία που διαδραματίζεται στη Σύρο το 1943. Ο Ιταλός διοικητής του νησιού (Γιώργος Δάνης) προσπαθεί μάταια να επιβληθεί στους κατοίκους που χλευάζουν τις ιταλικές δυνάμεις κατοχής και συχνά σκαρώνουν έξυπνες φάρσες σε βάρος τους.
Η δεύτερη, με τίτλο “Ο μυστικός γάμος“, είναι μια μελαγχολική ιστορία αγάπης και διαδραματίζεται στην Κύπρο, το 1957, εποχή του ένοπλου αγώνα κατά των Άγγλων κατακτητών. Λίγο πριν από τον γάμο του, ο μαχητής της ΕΟΚΑ Γρηγόρης Αυξεντίου (Γιώργος Τζώρτζης) αναγκάζεται να αφήσει τη μνηστή του, τη Βασιλική (Νίκη Τριανταφυλλίδη), η οποία δεν θα τον ξαναδεί ποτέ.
Η τρίτη ιστορία, “Οι αντίπαλοι”, είναι σουρρεαλιστική και διαδραματίζεται στην Πάτρα, την εποχή της γερμανικής κατοχής. Περιγράφει την παράξενη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον Τριανταφύλλου, έναν πλούσιο ντόπιο πατριώτη (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος) και σε έναν Γερμανό αξιωματικό (Γιώργος Καμπανέλλης), που επιτάσσει ένα δωμάτιο στο σπίτι του.
Ο Έλληνας δίνει έναν ιδιόμορφο αγώνα για να διώξει τον Γερμανό από το σπίτι του. Ο τελευταίος, όμως, βοηθάει όταν συλλαμβάνεται ο εμψωχωτής (Μάνος Κατράκης), φίλος του Έλληνα. Στο τέλος, καθώς ο Γερμανός εγκαταλείπει το σπίτι, αποχαιρετιούνται με ένα γάβγισμα όλο θλίψη.
