Advertisement
Το 1975 ο Μανώλης Μητσιάς συμμετέχει μαζί με τη Βίκυ Μοσχολιού και με την επιμέλεια του Απόστολου Καλδάρα σε ένα δίσκο με παλιά ρεμπέτικα με τίτλο «Λαϊκή παράδοση».
Επίσης, εκτός από το Χατζιδάκι, τον Πάνου, τον Τόκα, τον Κόκοτο και το Λεοντή (συνεργασίες στις οποίες αναφερθήκαμε στο 1ομέρος), στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’70, ο Μητσιάς ξανασυναντιέται με παλαιότερους συνεργάτες του, όπως ο Δήμος Μούτσης στους δίσκους «Τετραλογία» και «Μαρτυρίες», αλλά και ο Λουκιανός Κηλαηδόνης στον «Περίπατο», χωρίς όμως την επιτυχία του παρελθόντος. Μόνο η «Τετραλογία» θα διαγράψει στο πέρασμα των χρόνων επιτυχημένη πορεία. Ο λόγος στον τραγουδιστή:
Advertisement
Ερ: Στη δεκαετία του ’70 υπάρχει μια σειρά δίσκων όπως οι «Μαρτυρίες» του Δήμου Μούτση, το 1974, που ενώ είχαν καλό υλικό, δεν έτυχαν ανάλογης αποδοχής από το κοινό. Αργότερα, κάποιοι αποσύρθηκαν, άλλοι βγήκαν σε cd , άλλοι δεν βγήκαν…
Απ: Οι «Μαρτυρίες» πήγαν στράφι από κακή εκτίμηση του Μούτση, διότι τις έβγαλε ακριβώς στη μεταπολίτευση, τη μέρα που είχε αρθεί η απαγόρευση για τον Θεοδωράκη. Και του είχε πει η εταιρεία «μην το κάνεις τώρα γιατί όλη η Ελλάδα περιμένει πώς και πώς να ακούσει Θεοδωράκη επτά χρόνια». «Όχι, εγώ θέλω να το βγάλω τώρα» είπε. «Θα περάσει απαρατήρητος» του είπαν…. Γι’ αυτό πέρασε απαρατήρητος. Αυτό είναι, όχι τίποτα άλλο. Είναι καταπληκτικός δίσκος με ωραία τραγούδια.
Ερ: Το «Δρομολόγιο» επίσης του Μούτση και του Νίκου Γκάτσου το 1979, με εξαίρεση το «Άγιον Όρος» κι ένα-δυο τραγούδια ακόμα όπως η «Ασημίνα» και ο «Τσε Γκεβάρα», όπου ο Μούτσης έβαλε και κάποια στοιχεία country μουσικής, δεν γνώρισε μεγάλη ανταπόκριση. Δεν έγινε, αυτό που λέμε «κλασσικός». Αν και είχε σπουδαία τραγούδια όπως το «1922» που περιγράφει τόσο ανάγλυφα τις περιπέτειες των προσφύγων…
Απ: T ο «Δρομολόγιο» ακούστηκε κάπως. Εκεί είχαμε να κάνουμε και με περίεργες εμμονές του Δήμου. Θυμάμαι πως έλεγε στον Γκάτσο «μην γράφεις τραγούδια που μπορεί να γίνουν επιτυχίες. Θέλω να γράψεις δύσκολους στίχους». Είχε τέτοιες εμμονές.
Ερ: Και ο «Περίπατος» του Κηλαηδόνη και του Γκάτσου το 1976 έχει μερικά καλά τραγούδια.
Απ: Εντάξει, αλλά δεν είναι αυτής της κλάσης που είναι τα άλλα. Μάλιστα αποσύρθηκε έγκαιρα γιατί είχε τη λέξη «πουτάνα» μέσα σε κάποιο τραγούδι και τότε ήταν τα ήθη και τα έθιμα πιο αυστηρά.
Eνώ ο Λουκιανός Κηλαηδόνης θυμάται για τον «Περίπατο»:
Ερ: Το 1976 κάνεις τον «Περίπατο» με τον Μανώλη Μητσιά, σε στίχους Νίκου Γκάτσου, που είναι και ο τελευταίος σου δίσκος με άλλον τραγουδιστή. Μέχρι τότε είχες ηχογραφήσει και μερικά σκόρπια 45άρια…
Απ: Ναι με τον Γκάτσο κυρίως… Αυτά ήτανε για να περνάει ο καιρός. Καθόμασταν με τον Γκάτσο στου «Φλόκα» κάθε μεσημέρι και λέγαμε «δεν κάνουμε κανένα 45άρι;»
Θέλω λοιπόν, το 1976, να κάνω τη «Media Luz», φιλόδοξο σχέδιο, ακριβή παραγωγή και μου λέει ο Μακράκης: «Τραγούδια έχει;». «Όχι δεν έχει τραγούδια, είναι κυρίως ορχηστρικά κι αν έχει, είναι κάτι αμερικάνικα κλπ» του απάντησα. Οπότε μου λέει «Για να σου κάνω αυτή την παραγωγή, θα μου δώσεις ένα λαϊκό δίσκο να πει ο Μανώλης». Εγώ τότε είχα κάνει την «Τύχη της Μαρούλας» μια μουσική για το «Θεσσαλικό θέατρο» με την Άννα, είχε ωραίες μελωδίες, από τις οποίες βγήκαν και τα 10 από τα τραγούδια του «Περίπατου». Μαζέματα από δω κι από κει ήταν αυτά… Είπα «Πάρτε αυτά αλλά για να μην μου κάνει ζημιά στη “Media Luz” δε θα βάλεις στο εξώφυλλο το όνομά μου, θα βάλεις μόνο το Μητσιά». Γι’ αυτό και στο εξώφυλλο γράφει μόνο «Μανώλης Μητσιάς – Περίπατος». Από πίσω λέει το όνομα το δικό μου και του Γκάτσου αλλά μπροστά δε γράφει τίποτα, γιατί θα βγαίνανε σχεδόν ταυτόχρονα στις βιτρίνες. Δεν ήθελα να λένε ο καινούργιος δίσκος του Κηλαηδόνη και να μπερδεύονται. Έγινε λοιπόν ως αντάλλαγμα για να κάνω τη «Media Luz».
Ερ: Αν και στο ζήτησε η εταιρεία, ο «Περίπατος» δεν «περπάτησε» τελικά. Πού οφείλεται αυτό;
Απ: Δεν το υπερασπίστηκα κι εγώ καθόλου.
Ερ: Κρίμα, γιατί έχει κάποια ωραία τραγούδια…
Απ: Έχει;
Ερ: Ναι, νομίζω πως έχει… Οι «Πέντε στρατηγοί», το «Χαμόσπιτο», η «Προσευχή»…
Απ: Ξέρεις το μόνο που ακούστηκε ποιο ήταν; Το «Κοριτσάκι μου με τ’ άσπρα», λίγο το έπαιξαν τα ραδιόφωνα. Έχει μερικά, το «Κρα», η «Αλεπουδίτσα» είναι χαριτωμένο. Αυτός ήταν «ανυπεράσπιστος» δίσκος. Ούτε ο Μανώλης το πρόβαλλε πολύ, ούτε κι εγώ.
Μόνιμη συνεργάτης του Μητσιά στις β’ φωνές, στους περισσότερους από τους δίσκους της περιόδου 1978-1984 η Λιζέτα Νικολάου. Λέει γι’ αυτήν ο Μητσιάς:
Μ.Μ: Την είχα πάντα για γούρι τη Λιζέτα…
Θ.Γ: Μου είπε πρόσφατα πως ακόμα την φωνάζεις με το παρατσούκλι της, ο «Λούσιος», που της είχαν «κολλήσει» οι «Ρεπόρτερς» (Χαρδαβέλας – Λιάνης – Δημαράς) από το ομώνυμο τραγούδι του Μαρκόπουλου…
Μ.Μ: Ο «Λούσιος» ναι… Μου έκανε σεκόντα πολλές φορές. Και στο δίσκο του Μάριου Τόκα… Οσάκις έπαιρνα τη Λιζέττα μου έφερνε πολύ γούρι. Tην ξέρω από το 1965…
Η τελευταία καταγραφή στις 45 στροφές γίνεται το 1982 με τα τραγούδια των Γιάννη Σπανού, Λευτέρη Παπαδόπουλου «Πού να ’βρω ένα ζεϊμπέκικο» και «Αχ», τα οποία δραπετεύουν από το μεγάλο δίσκο «Στου καιρού τα ρέματα» για τα τελευταία juke – box της εποχής. Το 1983 ο Μανώλης Μητσιάς ακούγεται στην ταινία «Ο γύρος του θανάτου» να τραγουδά «Ο ήλιος εβασίλεψε» των Γιώργου Χατζηνάσιου και Ντίνου Δημόπουλου, το οποίο εντάσσεται στη συλλογή «60 χρόνια ελληνικός κινηματογράφος» το 1993. Η δεκαπεντάχρονη συνεργασία του με την Columbia τελειώνει εκείνη τη χρονιά μ’ ένα δίσκο με παλιά ρεμπέτικα. Ο τραγουδιστής θυμάται και πάλι:
Eρ: Έχεις κάνει αρκετές επανεκτελέσεις ρεμπέτικων τραγουδιών. Το δίσκο «Λαϊκή παράδοση», σε ενορχήστρωση του Απόστολου Καλδάρα, το 1975, στον οποίο συμμετέχει και η Βίκυ Μοσχολιού αλλά και τα «Παλιά ρεμπέτικα» το 1983.
Απ: O δίσκος με τον Καλδάρα είχε ωραία τραγούδια. Το δίσκο με τα ρεμπέτικα το 1983, τον έκανα για να σηκωθώ να φύγω να πάω να πω την «Πιρόγα» του Μικρούτσικου και του Αλκαίου. Έγινε σε άλλη εταιρεία, στην CBS. Εγώ δεν ήμουν υπέρ της άποψης να επαναλάβω σε δεύτερη εκτέλεση τραγούδια τα οποία είναι σαν την Ακρόπολη. Δεν ξανακάνεις την Ακρόπολη, την αφήνεις ως έχει. Αλλά τότε ήταν διευθυντής στην ΕΜΙ ο Γιώργος Πετσίλας και επειδή του είπα ότι ήθελα να πω την «Πιρόγα» σε άλλη εταιρεία, μου είπε «Δεν σε αφήνουμε. Για να σ’ αφήσουμε θα μας κάνεις ένα δίσκο με ρεμπέτικα». Και τους είπα «Βρείτε μου τα ρεμπέτικα, να σας τα πω, να φύγω να πω την “Πιρόγα”». Είχα καταλάβει ότι πρόκειται περί μεγάλου τραγουδιού. Και δεν τον έδωσα σημασία αυτό τον δίσκο, γιατί έκανα ένα δίσκο όπως ήταν η πρώτη εκτέλεση. Τι νόημα είχε; Τα ρεμπέτικα μόνο ένας τα πήγε παραπέρα. Ο Χατζιδάκις τα πήρε από το “Α” και τα πήγε στο “Β”. Και μετά ο Ξαρχάκος που κάναμε και την περιοδεία με τα τραγούδια του Τσιτσάνη. Δυο μπουζούκια είχε κι ο Τσιτσάνης, δυο μπουζούκια είχαν και οι άλλοι, μια κιθάρα, ένα μπάσο και μια ντραμς. Τι νόημα είχε; Τουλάχιστον τα άλλα, τα παλιά είχαν κι ένα χρώμα…
Ερ: Είναι μεγάλο θέμα το αν πρέπει να επανεκτελούνται τα τραγούδια ή όχι και πώς πρέπει να γίνεται αυτό. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ξανακούστηκαν κάποια, όχι πολύ γνωστά τραγούδια.
Απ: Και γι’ αυτό έκανα αγώνα κι έβαλα τραγούδια άγνωστα, όσο μπόρεσα. Αλλά δεν καυχιέμαι για τη δουλειά αυτή. Παρόλο που μέσα στην ηχογράφηση ήταν κι ο Καλδάρας ο συγχωρεμένος, σαν σύμβουλος. Δεν άνοιξα κανέναν καινούργιο δρόμο με τα ρεμπέτικα. Όταν κάνεις ένα δίσκο χρειάζεται να δίνεις κι ένα στίγμα διαφορετικό.
Ο Μητσιάς αλλάζει εταιρεία… Η πορεία του όμως δε σταματά εκεί. Συνεχίζει μέχρι σήμερα να δίνει με συνέπεια το τραγουδιστικό του παρόν και να στολίζει το ελληνικό τραγούδι και τις δισκοθήκες μας, καταθέτοντας εξαιρετικές ερμηνείες και δίσκους «κοσμήματα»….
Eυχαριστούμε, το φίλο δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό Σιδερή Πρίντεζη για τη βοήθειά του.
Απ: Οι «Μαρτυρίες» πήγαν στράφι από κακή εκτίμηση του Μούτση, διότι τις έβγαλε ακριβώς στη μεταπολίτευση, τη μέρα που είχε αρθεί η απαγόρευση για τον Θεοδωράκη. Και του είχε πει η εταιρεία «μην το κάνεις τώρα γιατί όλη η Ελλάδα περιμένει πώς και πώς να ακούσει Θεοδωράκη επτά χρόνια». «Όχι, εγώ θέλω να το βγάλω τώρα» είπε. «Θα περάσει απαρατήρητος» του είπαν…. Γι’ αυτό πέρασε απαρατήρητος. Αυτό είναι, όχι τίποτα άλλο. Είναι καταπληκτικός δίσκος με ωραία τραγούδια.
Ερ: Το «Δρομολόγιο» επίσης του Μούτση και του Νίκου Γκάτσου το 1979, με εξαίρεση το «Άγιον Όρος» κι ένα-δυο τραγούδια ακόμα όπως η «Ασημίνα» και ο «Τσε Γκεβάρα», όπου ο Μούτσης έβαλε και κάποια στοιχεία country μουσικής, δεν γνώρισε μεγάλη ανταπόκριση. Δεν έγινε, αυτό που λέμε «κλασσικός». Αν και είχε σπουδαία τραγούδια όπως το «1922» που περιγράφει τόσο ανάγλυφα τις περιπέτειες των προσφύγων…
Απ: T ο «Δρομολόγιο» ακούστηκε κάπως. Εκεί είχαμε να κάνουμε και με περίεργες εμμονές του Δήμου. Θυμάμαι πως έλεγε στον Γκάτσο «μην γράφεις τραγούδια που μπορεί να γίνουν επιτυχίες. Θέλω να γράψεις δύσκολους στίχους». Είχε τέτοιες εμμονές.
Ερ: Και ο «Περίπατος» του Κηλαηδόνη και του Γκάτσου το 1976 έχει μερικά καλά τραγούδια.
Απ: Εντάξει, αλλά δεν είναι αυτής της κλάσης που είναι τα άλλα. Μάλιστα αποσύρθηκε έγκαιρα γιατί είχε τη λέξη «πουτάνα» μέσα σε κάποιο τραγούδι και τότε ήταν τα ήθη και τα έθιμα πιο αυστηρά.
Eνώ ο Λουκιανός Κηλαηδόνης θυμάται για τον «Περίπατο»:
Ερ: Το 1976 κάνεις τον «Περίπατο» με τον Μανώλη Μητσιά, σε στίχους Νίκου Γκάτσου, που είναι και ο τελευταίος σου δίσκος με άλλον τραγουδιστή. Μέχρι τότε είχες ηχογραφήσει και μερικά σκόρπια 45άρια…
Απ: Ναι με τον Γκάτσο κυρίως… Αυτά ήτανε για να περνάει ο καιρός. Καθόμασταν με τον Γκάτσο στου «Φλόκα» κάθε μεσημέρι και λέγαμε «δεν κάνουμε κανένα 45άρι;»
Θέλω λοιπόν, το 1976, να κάνω τη «Media Luz», φιλόδοξο σχέδιο, ακριβή παραγωγή και μου λέει ο Μακράκης: «Τραγούδια έχει;». «Όχι δεν έχει τραγούδια, είναι κυρίως ορχηστρικά κι αν έχει, είναι κάτι αμερικάνικα κλπ» του απάντησα. Οπότε μου λέει «Για να σου κάνω αυτή την παραγωγή, θα μου δώσεις ένα λαϊκό δίσκο να πει ο Μανώλης». Εγώ τότε είχα κάνει την «Τύχη της Μαρούλας» μια μουσική για το «Θεσσαλικό θέατρο» με την Άννα, είχε ωραίες μελωδίες, από τις οποίες βγήκαν και τα 10 από τα τραγούδια του «Περίπατου». Μαζέματα από δω κι από κει ήταν αυτά… Είπα «Πάρτε αυτά αλλά για να μην μου κάνει ζημιά στη “Media Luz” δε θα βάλεις στο εξώφυλλο το όνομά μου, θα βάλεις μόνο το Μητσιά». Γι’ αυτό και στο εξώφυλλο γράφει μόνο «Μανώλης Μητσιάς – Περίπατος». Από πίσω λέει το όνομα το δικό μου και του Γκάτσου αλλά μπροστά δε γράφει τίποτα, γιατί θα βγαίνανε σχεδόν ταυτόχρονα στις βιτρίνες. Δεν ήθελα να λένε ο καινούργιος δίσκος του Κηλαηδόνη και να μπερδεύονται. Έγινε λοιπόν ως αντάλλαγμα για να κάνω τη «Media Luz».
Ερ: Αν και στο ζήτησε η εταιρεία, ο «Περίπατος» δεν «περπάτησε» τελικά. Πού οφείλεται αυτό;
Απ: Δεν το υπερασπίστηκα κι εγώ καθόλου.
Ερ: Κρίμα, γιατί έχει κάποια ωραία τραγούδια…
Απ: Έχει;
Ερ: Ναι, νομίζω πως έχει… Οι «Πέντε στρατηγοί», το «Χαμόσπιτο», η «Προσευχή»…
Απ: Ξέρεις το μόνο που ακούστηκε ποιο ήταν; Το «Κοριτσάκι μου με τ’ άσπρα», λίγο το έπαιξαν τα ραδιόφωνα. Έχει μερικά, το «Κρα», η «Αλεπουδίτσα» είναι χαριτωμένο. Αυτός ήταν «ανυπεράσπιστος» δίσκος. Ούτε ο Μανώλης το πρόβαλλε πολύ, ούτε κι εγώ.
Μόνιμη συνεργάτης του Μητσιά στις β’ φωνές, στους περισσότερους από τους δίσκους της περιόδου 1978-1984 η Λιζέτα Νικολάου. Λέει γι’ αυτήν ο Μητσιάς:
Μ.Μ: Την είχα πάντα για γούρι τη Λιζέτα…
Θ.Γ: Μου είπε πρόσφατα πως ακόμα την φωνάζεις με το παρατσούκλι της, ο «Λούσιος», που της είχαν «κολλήσει» οι «Ρεπόρτερς» (Χαρδαβέλας – Λιάνης – Δημαράς) από το ομώνυμο τραγούδι του Μαρκόπουλου…
Μ.Μ: Ο «Λούσιος» ναι… Μου έκανε σεκόντα πολλές φορές. Και στο δίσκο του Μάριου Τόκα… Οσάκις έπαιρνα τη Λιζέττα μου έφερνε πολύ γούρι. Tην ξέρω από το 1965…
Η τελευταία καταγραφή στις 45 στροφές γίνεται το 1982 με τα τραγούδια των Γιάννη Σπανού, Λευτέρη Παπαδόπουλου «Πού να ’βρω ένα ζεϊμπέκικο» και «Αχ», τα οποία δραπετεύουν από το μεγάλο δίσκο «Στου καιρού τα ρέματα» για τα τελευταία juke – box της εποχής. Το 1983 ο Μανώλης Μητσιάς ακούγεται στην ταινία «Ο γύρος του θανάτου» να τραγουδά «Ο ήλιος εβασίλεψε» των Γιώργου Χατζηνάσιου και Ντίνου Δημόπουλου, το οποίο εντάσσεται στη συλλογή «60 χρόνια ελληνικός κινηματογράφος» το 1993. Η δεκαπεντάχρονη συνεργασία του με την Columbia τελειώνει εκείνη τη χρονιά μ’ ένα δίσκο με παλιά ρεμπέτικα. Ο τραγουδιστής θυμάται και πάλι:
Eρ: Έχεις κάνει αρκετές επανεκτελέσεις ρεμπέτικων τραγουδιών. Το δίσκο «Λαϊκή παράδοση», σε ενορχήστρωση του Απόστολου Καλδάρα, το 1975, στον οποίο συμμετέχει και η Βίκυ Μοσχολιού αλλά και τα «Παλιά ρεμπέτικα» το 1983.
Απ: O δίσκος με τον Καλδάρα είχε ωραία τραγούδια. Το δίσκο με τα ρεμπέτικα το 1983, τον έκανα για να σηκωθώ να φύγω να πάω να πω την «Πιρόγα» του Μικρούτσικου και του Αλκαίου. Έγινε σε άλλη εταιρεία, στην CBS. Εγώ δεν ήμουν υπέρ της άποψης να επαναλάβω σε δεύτερη εκτέλεση τραγούδια τα οποία είναι σαν την Ακρόπολη. Δεν ξανακάνεις την Ακρόπολη, την αφήνεις ως έχει. Αλλά τότε ήταν διευθυντής στην ΕΜΙ ο Γιώργος Πετσίλας και επειδή του είπα ότι ήθελα να πω την «Πιρόγα» σε άλλη εταιρεία, μου είπε «Δεν σε αφήνουμε. Για να σ’ αφήσουμε θα μας κάνεις ένα δίσκο με ρεμπέτικα». Και τους είπα «Βρείτε μου τα ρεμπέτικα, να σας τα πω, να φύγω να πω την “Πιρόγα”». Είχα καταλάβει ότι πρόκειται περί μεγάλου τραγουδιού. Και δεν τον έδωσα σημασία αυτό τον δίσκο, γιατί έκανα ένα δίσκο όπως ήταν η πρώτη εκτέλεση. Τι νόημα είχε; Τα ρεμπέτικα μόνο ένας τα πήγε παραπέρα. Ο Χατζιδάκις τα πήρε από το “Α” και τα πήγε στο “Β”. Και μετά ο Ξαρχάκος που κάναμε και την περιοδεία με τα τραγούδια του Τσιτσάνη. Δυο μπουζούκια είχε κι ο Τσιτσάνης, δυο μπουζούκια είχαν και οι άλλοι, μια κιθάρα, ένα μπάσο και μια ντραμς. Τι νόημα είχε; Τουλάχιστον τα άλλα, τα παλιά είχαν κι ένα χρώμα…
Ερ: Είναι μεγάλο θέμα το αν πρέπει να επανεκτελούνται τα τραγούδια ή όχι και πώς πρέπει να γίνεται αυτό. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ξανακούστηκαν κάποια, όχι πολύ γνωστά τραγούδια.
Απ: Και γι’ αυτό έκανα αγώνα κι έβαλα τραγούδια άγνωστα, όσο μπόρεσα. Αλλά δεν καυχιέμαι για τη δουλειά αυτή. Παρόλο που μέσα στην ηχογράφηση ήταν κι ο Καλδάρας ο συγχωρεμένος, σαν σύμβουλος. Δεν άνοιξα κανέναν καινούργιο δρόμο με τα ρεμπέτικα. Όταν κάνεις ένα δίσκο χρειάζεται να δίνεις κι ένα στίγμα διαφορετικό.
Ο Μητσιάς αλλάζει εταιρεία… Η πορεία του όμως δε σταματά εκεί. Συνεχίζει μέχρι σήμερα να δίνει με συνέπεια το τραγουδιστικό του παρόν και να στολίζει το ελληνικό τραγούδι και τις δισκοθήκες μας, καταθέτοντας εξαιρετικές ερμηνείες και δίσκους «κοσμήματα»….
Eυχαριστούμε, το φίλο δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό Σιδερή Πρίντεζη για τη βοήθειά του.
VIDEO
ogdoo.gr
