Ποιος από τους άνω των 40 δεν γνωρίζει ή δεν έχει δει έστω και το ένα και μοναδικό δίλεπτο που έχει απομείνει ως κόπια από την θρυλική δραματική σειρά του Νίκου Φώσκολου «Ο Άγνωστος Πόλεμος», η οποία μεσουρανούσε στην ελληνική κρατική τηλεόραση στις αρχές της δεκαετίας του 1970; Μιας σειράς που ο θρύλος λέει πως όταν παίζονταν «νέκρωναν» οι δρόμοι!
Και που κάποιοι ανόητοι «εξαφάνισαν» τις κόπιες της στην κρατική τηλεόραση για να γράψουν από πάνω έναν …ποδοσφαιρικό αγώνα!
Και για να απαντήσουμε στο ερώτημα, θα λέγαμε «οι περισσότεροι». Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι ο «πρόγονος» της σειράς αυτής ήταν μια ταινία που είχε επίσης γυρίσει ο Νίκος Φώσκολος το 1966 με τίτλο «Ο άνθρωπος που γύρισε από τον πόνο», στην οποία πρωταγωνιστούσαν ο Νίκος Ξανθόπουλος και η Αφροδίτη Γρηγοριάδου;
Μάλλον ελάχιστοι. Κι όμως, από εκείνη τη στιγμή είχε αρχίσει να στριφογυρίζει στο μυαλό του Φώσκολου η ιδέα να κάνει ένα αντίστοιχο σίριαλ στην ελληνική τηλεόραση που τότε, δειλά-δειλά έκανε τα πρώτα της βήματα. Κάπως έτσι γεννήθηκε «Ο Άγνωστος Πόλεμος».
Ωστόσο ο Φώσκολος δεν σταμάτησε εδώ. Βλέποντας την σχεδόν απίστευτη επιτυχία της σειράς στην τηλεόραση, το 1973 αποφασίζει να την γυρίσει σε ταινία, μέσα από μια δική του διασκευή. Έτσι γυρίστηκε η ταινία με τίτλο «Οι γενναίοι πεθαίνουν δυο φορές», στην οποία πρωταγωνιστούσαν ο Άγγελος Αντωνόπουλος και η Γκέλυ Μαυροπούλου.
Η σκηνοθεσία ωστόσο δεν ήταν του ιδίου, αλλά του Τάκη Βουγιουκλάκη – αδελφού της Αλίκης -, ο οποίος ωστόσο την σκηνοθέτησε αυστηρά στα «φωσκολικά» πρότυπα, μην καταφέρνοντας να δώσει σε αυτή ένα δικό του στυλ. Αυτό βέβαια δεν επηρέασε το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο ήταν εξαιρετικό.
Η υπόθεση της ταινίας, σύμφωνα με την παραγωγό Finos Film, ήταν η εξής:
Στην περίοδο της Γερμανικής κατοχής, η Δήμητρα, χήρα του αεροπόρου Νικηφόρου Αυγέρη, ζει με την κόρη της Νατάσσα και την πεθερά της. Κάποια μέρα συναντά τυχαία τον σαλταδόρο Χάρη, ο οποίος μοιάζει εκπληκτικά με τον μακαρίτη άνδρα της, και του ζητάει να παίξει το ρόλο του συζύγου της για χάρη της κόρης της. Ο Χάρης δέχεται και για κάποιο διάστημα ζουν μαζί.
Οι Γερμανοί όμως, πιστεύοντας ότι είναι ο αληθινός Αυγέρης, τον συλλαμβάνουν, αλλά εκείνος δεν αποκαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα, διακινδυνεύοντας ακόμα και την ζωή του.
Η ταινία έχει να επιδείξει πολύ «δυνατές» σκηνές, όπως εκείνη όπου ο Χάρης (Αγγ. Αντωνόπουλος) πηγαίνει το νεκρό παιδί στη μάνα του (Ειρήνη Κουμαριανού) και εκείνη σπαράζει όταν ο ίδιος της λέει « Το σκότωσαν οι Γερμανοί γιατί πεινούσε και έκλεψε ένα καρβέλι ψωμί». Σκηνή που είναι σχεδόν αδύνατο να μην σε κάνει να δακρύσεις.
Πέρα από όλα αυτά,. Η ταινία έχει όλα τα χαρακτηριστικά κάθε ταινίας του Φώσκολου: ένταση, αδρεναλίνη, πατριωτισμό, ευγενείς αξίες, δράμα, ηθικά διλήμματα.
Μαζί με τους Αντωνόπουλο-Μαυροπούλου, πρωταγωνιστούν οι Ζώρας Τσάπελης, Νίκος Δενδρινός, Ζωή Ρίζου, Νατάσα Ασίκη, Καίτη Γρηγοράτου, Γιώργος Νέζος, Κυριάκος Δανίκας, Κώστας Ρήγας, Γιώργος Ταχιάτης, Τζένη Στεφανάκου, Κική Γρηγορίου, Ανδρέας Δερεφός, Κάρολος Καρόλου, Κώστας Παπούλιας.
Η πρώτη προβολή της ταινίας «Οι γενναίοι πεθαίνουν δύο φορές» έγινε στις 12 Φεβρουαρίου, ενώ τα εισιτήρια που αυτή έκοψε ήταν 132.356. Η υπέροχη μουσική ήταν του Γιώργου Χατζηνάσιου.
