Όλοι γνωρίζουμε το Βασίλη Αυλωνίτη μέσα από τις ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, όταν πλέον ο ηθοποιός δεν βρισκόταν στη νιότη του.
Ο Αυλωνίτης γεννήθηκε στο Θησείο το 1904, η πρώτη του εμφάνιση στο θέατρο έγινε το 1924 και την περίοδο του Μεσοπολέμου συμμετείχε σε πολλές αθηναϊκές επιθεωρήσεις – ενώ το 1929 έκανε το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο στην ταινία “Μαρία Πενταγιώτισσα”, που δεν έχει σωθεί. Στα τέλη Αυγούστου 1931, ο Βασίλης Αυλωνίτης έγινε ένα από τα πρόσωπα των ημερών, εξ αιτίας ενός πρωτοφανούς περιστατικού.
Το βράδυ του Σαββάτου, 22 Αυγούστου, γύρω στα μεσάνυχτα, άγνωστοι επιτέθηκαν στον ηθοποιό, την ώρα που εκείνος παρουσίαζε το νούμερο του με τίτλο “Κοσμογονία” στα πλαίσια της επιθεώρησης “Κατεργάρα” του θεάτρου “Περοκέ” (όπου συμμετείχαν δημοφιλείς ηθοποιοί της εποχής, όπως ο Μαυρέας, η Ζαζά Μπριλάντη κ.ά.).
Όπως φαίνεται, οι δράστες είχαν ενοχληθεί από την καυστική σάτιρα της επιθεώρησης, εκφράζοντας την ενόχληση τους με πυροβολισμούς εναντίον του Αυλωνίτη, ο οποίος κατάφερε να γλιτώσει ως εκ θαύματος. Ωστόσο, οι σφαίρες βρήκαν τον β’ μηχανικό της παράστασης, Παναγιώτη Μωραΐτη, 32 ετών, ο οποίος και έχασε την ζωή του.
Καθώς το συμβάν πήρε μεγάλη έκταση, οι περισσότερες εφημερίδες της εποχής δημοσίευσαν φωτογραφίες του 27χρονου ηθοποιού Βασίλη Αυλωνίτη.
Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΥΛΩΝΙΤΗ
Σε ό,τι αφορά το αιματηρό περιστατικό, να πώς το περιέγραψε στους αστυνομικούς ο ίδιος ο Αυλωνίτης, σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ (24.08.1931):“Βρισκόμουν τη στιγμή εκείνη στη σκηνή και υποκρινόμουν το γνωστό λαϊκό τύπο στο νούμερο “Κοσμογονία”.
Είχα τελειώσει το νούμερο και μπήκα στη σκηνή, αλλά επειδή οι θεατές χειροκροτούσαν δαιμονιωδώς και φώναζαν “μπιζ”, ξαναβγήκα και συνέχισα τα κουπλέ. Όταν έφθασα στο στίχο ακριβώς “Από το φιλότιμο/ Βγήκε ο Καραπαναγιώτης”, έκαμα το χαρακτηριστικό μορφασμό που μου επιβάλλεται στο παίξιμο, ρίχνοντας τα βλέμματα μου λοξά προς το δεξιό μέρος της πλατείας (προς το αριστερό το δικό μου), όταν την ίδια στιγμή αντελήφθην έναν άνθρωπο από την πρώτη σειρά των καθισμάτων με μαλακό ψάθινο καπέλο παναμά, γκρι ρούχα και ξανθό μικρό μουστάκι, ο οποίος είχε ακουμπήσει εκείνη τη στιγμή τα δυο του χέρια και το δεξιό του πόδι στη γέφυρα, όπου περνάει το μπαλέτο (προς το έξω μέρος της σκηνής) άνωθεν της ορχήστρας και προσπαθούσε να ανεβεί στη σκηνή.Εγώ κατ’ αρχάς δεν αντιλήφθηκα τi ήθελε ο άνθρωπος αυτός, ούτε φαντάστηκα τις απειλητικές διαθέσεις του.
Μόλις, όμως, πήδησε στη σκηνή, είδα να ανεβαίνουν ξοπίσω του και άλλοι τρεις κατά τον ίδιο τρόπο, ο ένας μετά τον άλλο. Ο πρώτος, κοιτάζοντας με κατάματα, πλησίασε και έκαμε κίνηση να βγάλει πιστόλι από την τσέπη του παντελονιού του, λέγοντας συγχρόνως:
– Πίσω, ρε π… γιατί σ’ έφαγα!Και συνόδευσε τα λόγια του αυτά με βαρύτατες ύβρεις εναντίον μου. Προ αυτού του φαινομένου και εντελώς άοπλος προ του δολοφόνου αυτού ευρεθείς, όπως ήταν αναμενόμενο, τρόμαξα. Οπισθοχώρησα και θυμάμαι ότι είπα:
– Δεν φταίω εγώ, ρε παιδιά.Πρόσεξα όμως ότι το περίστροφο κάπου σκάλωνε στην τσέπη του δολοφόνου και εν τω μεταξύ βρήκα την ευκαιρία να ξεφύγω προς το μέρος που βρισκόταν ο ατυχής μηχανικός Π. Μωραΐτης.
Δεν πρόλαβα όμως να περάσω από την κουίντα για να φύγω προς τα παρασκήνια, όταν είδα την κάννη του περιστρόφου του δολοφόνου να διευθύνεται κατ’ επάνω μου.Χωρίς να καταλάβω κι εγώ πώς, ίσως εξ ενστίκτου, έπεσα πρυνηδόν και ταυτοχρόνως ακούω έναν πυροβολισμό.
Η σφαίρα που πέρασε απ’ επάνω μου και την οποία ξέφυγα με την κίνηση που έκαμα, βρήκε ατυχώς κατάστηθα το Μωραΐτη, που βρισκόταν από πίσω μου, και ο οποίος με τον πυροβολισμό συγχρόνως σχεδόν έβγαλε μια κραυγή πόνου και έπεσε κάτω. Ταυτόχρονα ακούσθηκαν και άλλοι πυροβολισμοί και φωνές από μέρους των θεατών, οι οποίοι κατελήφθησαν από πανικό. Δημιουργήθηκε πανδαιμόνιο.
Εγώ, προ του κινδύνου ευρισκόμενος και επειδή κατάλαβα ότι εμένα κυρίως ζητούσαν οι σφαίρες των δολοφόνων, για να μην αναγνωρισθώ από αυτούς, έβγαλα αμέσως το ψεύτικο μουστάκι που φορούσα και το καπέλο και έρπων έφθασα μέσω των παρασκηνίων μέχρι το αποχωρητήριο του θεάτρου, του οποίου την πόρτα κλείδωσα αμέσως πίσω μου. Βγαίνοντας δε από το μικρό παράθυρο του αποχωρητηρίου, το οποίο είναι τόσο στενό που και εγώ τώρα εκπλήσσομαι πώς κατόρθωσα να περάσω, πήδησα κάτω και χτύπησα το αριστερό μου πόδι.
Έτσι πρόφτασα να σωθώ και έφθασα σε λιγάκι κατατρομαγμένος, όπως ήταν φυσικό, στον “Κόκκινο Κρίνο” (σ.σ.: ζυθεστιατόριο της περιοχής)”.Εξάλλου, η εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, μετέφερε το παράπονο του Αυλωνίτη, ύστερα από συνομιλία του με δημοσιογράφους: “Εκείνο που μου κάνει τρομερή κατάπληξη είναι το ότι ευρέθησαν άνθρωποι να επιτεθούν κατά των ανθρώπων του θεάτρου. Εμείς, έπρεπε να γνωρίζουν ότι είμαστε εργάτες που βιοπαλεύουμε για να εξασφαλίσουμε τα μέσα με τα οποία θα εξοικονομήσουμε το ψωμί της οικογένειας μας.
Κατόπιν αυτών των γεγονότων για τα οποία και ο βαρύτερος χαρακτηρισμός είναι πολύ ελαφρός, καθίσταται προβληματική η θέση μας. Δεν είναι δυνατόν να εξακολουθήσουμε να εργαζόμαστε με την πεποίθηση πλέον ριζωμένη στην καρδιά ότι από στιγμή σε στιγμή διατρέχει κίνδυνο η ζωή μας”.
ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Το περιστατικό στο θέατρο ΠΕΡΟΚΕ προκάλεσε πολλές συζητήσεις τόσο για την εγκληματική ενέργεια καθ’ εαυτή όσο και για τα θέματα της σάτιρας, καθώς ορισμένες εφημερίδες ασχολήθηκαν με την υπερβολικά αυστηρή κριτική των επιθεωρήσεων στους πολιτικούς άνδρες. Χαρακτηριστικά, η εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ (24.08.1931) αν και σχολίαζε ως “αθώο” του νούμερο του Αυλωνίτη, δεν παρέλειπε να κατακρίνει το γεγονός ότι ορισμένα νούμερα της παράστασης σατίριζαν “κατά τρόπον βάρβαρον όχι τον δημόσιον, αλλά τον ιδιωτικόν βίον των υπουργών, κατά τοιούτον δε τρόπον, ώστε η δήθεν σάτυρα να καταντά διασυρμός”.
Οι εφημερίδες της αντιπολίτευσης εκμεταλλεύτηκαν αυθαίρετα το γεγονός ότι ένας από τους στίχους που τραγουδούσε ο Αυλωνίτης σατίριζε τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, καταγγέλλοντας τους δολοφόνους ως… εγκάθετους του κόμματος των Φιλελευθέρων – λες και υπήρχε κανένας λόγος για την τότε κυβέρνηση να αναμοχλεύσει σε περίοδο σχετικής ομαλότητας τα πολιτικά πάθη περασμένων δεκαετιών.
Εξάλλου, ορισμένες φυλλάδες της εποχής, άξια δείγματα της χειρότερης μορφής “κίτρινης δημοσιογραφίας”, όπως η εφημερίδα ΕΛΛΗΝΙΚΗ, έφτασαν να γράφουν στην πρώτη τους σελίδα για “Κήρυξη νέου εμφυλίου πολέμου” και να καλούν τους πολίτες να πάρουν το νόμο στα χέρια τους και να λιντσάρουν τους “ταραξίες”, υποδεικνύοντας μάλιστα και τις μεθόδους για να το πράξουν αποτελεσματικότερα! Φυσικά, εμφύλιος δεν έγινε, ούτε το συμβάν εκείνο απασχόλησε ποτέ τους ιστοριογράφους, ωστόσο στάθηκε αφορμή για την ψήφιση του ιδιαίτερα αυστηρού νόμου “περί τύπου”.
ΤΟ ΕΠΙΜΑΧΟ ΝΟΥΜΕΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ
Στις 26 Αυγούστου, η εφημερίδα ΕΛΛΗΝΙΚΗ, που επέμενε να δίνει μεγάλη έκταση στο περιστατικό επί σειρά ημερών, δημοσίευσε όλους τους στίχους της “Κοσμογονίας”, δηλαδή το νούμερο του ηθοποιού Βασίλη Αυλωνίτη.
πηγή
