Η αρχική φωτογραφία δείχνει την περιοχή όπως ήταν το 1916 μέσα από τον φακό του Leipziger Presse-Büro.
Λίγα πράγματα αναγνωρίζονται σήμερα και σίγουρα όχι τα κτίρια, τα καταστήματα και οι τέντες – δωμάτια που έχουν καταλάβει όλη την ακτογραμμή…
Η ανεξέλεγκτη οικοδόμηση εξαφάνισε την αμμουδιά προς όφελος των εστιατόρων και των λοιπών επιχειρηματιών.
Ετσι, κάθε φορά που ανοίγει η συζήτηση για τις πλαστικές καρέκλες και τις παράνομες πέργκολες, οι αρμόδιες υπηρεσίες βεβαιώνουν ότι ο νόμος πρέπει να εφαρμοστεί και πρέπει να κατεδαφιστούν όλες οι αυθαίρετες κατασκευές.
Μετά επεμβαίνει σε ρόλο πυροσβέστη η Δημοτική αρχή και δίνεται παράταση χρόνου και αναστολή της κατεδάφισης.
Παλαιότερα ήταν ένα μικρό φυσικό λιμάνι. Μάλιστα τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του ονομαζόταν Λιμένας Μουνιχίας.
Εκεί όπου σήμερα είναι παραταγμένες οι αυθαίρετες προεκτάσεις εστιατορίων και καφετεριών, υπήρχε αμμώδης παραλία, όπου οι κάτοικοι κολυμπούσαν και οι ψαράδες άφηναν τις βάρκες τους…
Λιμένας «Μουνιχίας»
Μπορεί σήμερα η περιοχή να είναι συνυφασμένη με την νυχτερινή διασκέδαση και τις μεσημεριανές βόλτες για φαγητό ή καφέ, αλλά στο παρελθόν το γραφικό λιμάνι δεν είχε καμία σχέση με την σημερινή εικόνα. Κατά την αρχαιότητα η περιοχή ονομάζονταν «Μουνιχία». Όπως αναφέρει ο Ευριπίδης στον Ιππόλυτο, αρχικός ιδρυτής της περιοχής ήταν ο μυθικός ήρωας «Μούνιχος» που εγκαταστάθηκε στην περιοχή με τους οπαδούς τους «Μινύες».
Υπάρχουν δυο εκδοχές για το πως βρέθηκε ο Μούνιχος στο Μικρολίμανο. Η πρώτη αναφέρει ότι ο Μούνιχος ήταν γιός του Πεντευκλή, που εκδιώχθηκε από τους Θράκες, από τον Ορχομενό της Βοιωτίας και στην συνέχεια κατέλαβε τον λόφο της σημερινής Καστέλλας. Εκεί που σήμερα βρίσκεται ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος φέρεται ότι ίδρυσε το ναό της Αρτέμιδας.
Η δεύτερη εκδοχή παρουσιάζει τον Μούνιχο, ως τον πρώτο μυθικό βασιλιά του Πειραιά, ο οποίος επέτρεψε στους Μινύες να εγκατασταθούν στην περιοχή του όταν εκδιώχθηκαν από την Βοιωτία. Οι Μινυές ήταν ξακουστοί τεχνίτες και είχαν πολλές ικανότητες. Ανεξάρτητα από το ποια από τις δύο εκδοχές είναι η αληθινή, ο Μούνιχος στιγμάτισε την περιοχή αφού μέχρι τον 18 αιώνα διατήρησε το όνομά του.
Η Μουνιχία άλλαξε σε Τουρκολίμανο και μετά έγινε Μικρολίμανο
Κατά την τουρκοκρατία στο γραφικό λιμάνι της Μουνιχίας, επιτρέπονταν αποκλειστικά η προσάραξη τουρκικών πλοίων και έτσι η περιοχή ονομάστηκε Τουρκολίμανο. Ωστόσο υπάρχει και η θεωρία ότι η περιοχή ονομάστηκε Τουρκολίμανο από τον Πασά του Πειραιά, που σύμφωνα με την παράδοση είχε παραχωρήσει το λιμάνι στο χαρέμι του.
Το μικρό φυσικό λιμάνι κάτω από το λόφο της Καστέλλας ήταν απομονωμένο και οι όμορφες κοπέλες του χαρεμιού, μπορούσαν να κάνουν το μπάνιο τους μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα.
Μετά την απελευθέρωση από του Οθωμανούς, οι Έλληνες δεν ήθελαν να συνδέουν το γραφικό λιμάνι με τους μέχρι τότε κατακτητές και άλλαξαν την ονομασία. Για λίγο καιρό το Τουρκολίμανο ονομάστηκελιμένας «Κουμουνδούρου» από την πολιτικό και μετέπειτα πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κουμουνδούρου.
Η ονομασία όμως δεν καθιερώθηκε και σιγά σιγά επανήλθε το όνομα «Μουνιχία». Στο Μικρολίμανο και βορειοδυτικά του λόφου της Καστέλλας εγκαταστάθηκαν μαζικά Κρήτες. Μέχρι και σήμερα οι Κρητικοί έχουν μια δυναμική παρουσία στην περιοχή, ενώ υπάρχουν και πάρα πολλά καταστήματα με Κρητικά προϊόντα.
Το 1922 με την καταστροφή της Σμύρνης, στο δυτικό τμήμα του λόφου της Καστέλας, εγκαταστάθηκαν πάρα πολλοί πρόσφυγες. Ασχολήθηκαν κυρίως με την αλιεία και το εμπόριο. Το 1925 ειδική επιτροπή επανέφερε επίσημα την ονομασία «Μουνιχία», η οποία διατηρήθηκε μέχρι το 1967. Ο Αριστείδης Σκυλίτσης που ήταν ο χουντικός δήμαρχος του Πειραιά, επέβαλε την ονομασία «Μικρολίμανο», με το πρόσχημα ότι η ονομασία «Μουνιχία» δεν ήταν εύηχη, ενώ το «Τουρκολίμανο» παρέπεμπε στα χρόνια των Οθωμανών κατακτητών.
