Αιμίλιος Βεάκης 1884-1951

Ο Αιμίλιος Βεάκης ήταν γόνος καλής οικογενείας, γεννήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου του 1884  και μεγάλωσε στον Πειραιά σε συγγενικές οικογένειες, αφού έχασε τους γονείς του σε βρεφική ηλικία.

Δεν είναι εύκολο να γράψει κανείς σε λίγες μόνο γραμμές για το μεγαλείο του ηθοποιού Αιμίλιου Βεάκη, την «σπάνια και προικισμένη ιδιοφυία με όλα τα εφόδια περιεχομένου και μορφής», όπως τον χαρακτήρισε ο Άγγελος Τερζάκης, «τον μεγαλύτερο Έλληνα ηθοποιό ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες», όπως τον αποκάλεσε η Κατίνα Παξινού. Γιατί ο Αιμίλιος Βεάκης αποτελεί από μόνος του ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια της ιστορίας του ελληνικού θεάτρου, που συνδυάζει τέχνη, ήθος και ποιότητα.

Στα 16 του χρόνια ο Αιμίλιος Βεάκης πέτυχε στις εξετάσεις της δραματικής σχολής του Βασιλικού Θεάτρου, αλλά  σύντομα η σχολή έκλεισε. Συνέχισε τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών, αλλά και αυτές τις διέκοψε, προκειμένου να παίξει σαν ηθοποιός σε θέατρα της Αθήνας. Σύντομα όμως ξεκίνησε μακροχρόνιες περιοδείες στην ελληνική επαρχία με εξαιρετικές παραστάσεις.

Με την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων, το 1912, ο Αιμίλιος Βεάκης επιστρατεύεται και διακρίνεται για την ανδρεία του. Με την επιστροφή του το 1914 εγκαθίσταται στην Αθήνα και συνεργάζεται με την Κοτοπούλη, αργότερα με την Κυβέλη και με άλλους εκλεκτούς θιάσους, με εξαιρετικές αποδόσεις σε όλα τα είδη του θεάτρου.

Το 1932 αρχίζει η συνεργασία του με το Εθνικό Θέατρο, στο οποίο έδωσε ανεπανάληπτες παραστάσεις που έγραψαν ιστορία και δημιούργησαν Σχολή. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής αλλά και μετά τα Δεκεμβριανά οργανώθηκε στο ΕΑΜ με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν διώξεις που τον ταλαιπώρησαν. Τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1951 ο Αιμίλιος Βεάκης έδωσε τις αποχαιρετιστήριες παραστάσεις του στο Εθνικό Θέατρο.

Στον κινηματογράφο συμμετείχε σε μερικές βουβές ταινίες. Το 1943 η Φίνος Φιλμ είχε την τιμή, στην πρώτη επίσημη ταινία της, με τίτλο «Η Φωνή της Καρδιάς», να έχει πρωταγωνιστή τον μεγάλο ηθοποιό. Το 1950, ένα χρόνο πριν αφήσει τα εγκόσμια, πρωταγωνίστησε και στην ταινία «Αρραβωνιάσματα» της Νόβακ Φιλμ.

Το ταλέντο του Βεάκη δεν εξαντλήθηκε στην υποκριτική, αφού επέδειξε πλούσιο συγγραφικό έργο με διηγήματα, θεατρικά έργα και ποιήματα. Ένα από αυτά δείχνει και τη ανθρώπινη μεγαλοσύνη του. Πρόκειται για το ποίημα αφιέρωμα στον Έλληνα δικτάτορα Μεταξά για το ΟΧΙ που αντέταξε στους Ιταλούς. Και όμως ο Βεάκης ήταν κουμουνιστής! Ο μεγαλύτερος «Σαιξπηρικός» ηθοποιός, και για πολλούς ο σημαντικότερος ηθοποιός του 20ού αιώνα, Λώρενς Ολιβιέ, καθώς παρακολουθούσε την παράσταση «Βασιλιάς Ληρ», στην οποία ο Αιμίλιος Βεάκης ερμήνευε τον ομώνυμο ρόλο, αναφώνησε στην Κατίνα Παξινού: «Αυτός είναι ο Βασιλιάς Ληρ!».

Σήμερα το σύγχρονο θερινό θέατρο του Δήμου Πειραιά φέρει το όνομα του (Βεάκειο), ενώ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς υπάρχει η προτομή του. Από το 1994 το θεατρικό μουσείο απονέμει κάθε δύο χρόνια το έπαθλο «Αιμίλιος Βεάκης» για πρώτους ανδρικούς ρόλους, καθώς και το «τιμητικό έπαθλο Βεάκη» για τη συνολική προσφορά τους στο θέατρο.

Ο Αιμίλιος Βεάκης πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο στις 29 Ιουνίου του 1951 στην Αθήνα, σε ηλικία 66 ετών. Το βράδυ της ίδιας μέρας και ενώ καθόταν με τη σύζυγό του στο μπαλκόνι του σπιτιού του στην Κυψέλη ένιωσε αδιαθεσία και πήγε στο νοσοκομείο, όμως οι γιατροί δεν κατάφεραν να τον σώσουν.

Σύμφωνα με τον θεατρικό κριτικό Κώστα Γεωργουσόπουλο, ο Βεάκης «υπήρξε ηθοποιός πλήρης: τραγικός, δραματικός και χυμώδης κωμικός. Με τεχνική εκπληκτική, κατόρθωνε να εισέρχεται στην ουσία των προσώπων που υποδυόταν, με άνεση, αίσθηση του ύφους και αφοπλιστική ευχέρεια.

Εκτός των μεγάλων ρόλων που εφώτισε με απαράμιλλη τέχνη, ανέδειξε πληθώρα μικρών χαρακτηριστικών ρόλων, αποδείχνοντας πως ο μεγάλος ηθοποιός μπορεί να λάμψει και μέσα στα μικρά και απειροελάχιστα. Οι ερμηνείες του έμειναν ιστορικές, πηγές έμπνευσης για τους νεώτερους και όρια αξεπέραστα στην πορεία του ελληνικού θεάτρου».

Αιμίλιος Βεάκης: Φιλμογραφία

Ευχαριστούμε θερμά το greekactor.blogspot.gr για τις πληροφορίες.